Το Σάββατο 12 Μαρτίου συμπληρώθηκαν 200 χρόνια από την ιστορική Μάχη της Δοβρά και τον απαγχονισμό του ηγουμένου της Γερασίμου (12 Μαρτίου 1822 – 12 Μαρτίου 2022).
Ως εκ τούτου, το πρωί του Σαββάτου, στο καθολικό της Ιεράς Μονής Παναγίας Δοβρά Βεροίας τελέστηκε Όρθρος και Πανηγυρική Αρχιερατική Θεία Λειτουργία ιερουργούντος του Ποιμενάρχου μας, Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμονος, ο οποίος κήρυξε και τον θείο λόγο και αναφέρθηκε εκτενώς στην ιστορική μάχη της Δοβρά.
Στο τέλος της Θείας Λειτουργίας τελέστηκε μνημόσυνο κατά την μοναχική τάξη υπέρ των μακαριστών κτητόρων και πατέρων της Μονής και των αγωνιστών και ηρωικώς πεσόντων στη Μάχη της Δοβρά.
Στη Θεία Λειτουργία και στο μνημόσυνο συμμετείχε ο Καθηγούμενος της Ιεράς Μονής του Τιμίου Προδρόμου Σκήτης Βεροίας Αρχιμ. Πορφύριος Μπατσαράς με τη συνοδεία του, ενώ παρευρέθηκαν και τίμησαν με την παρουσία τους ο Υφυπουργός Οικονομικών και Βουλευτής Ημαθίας κ. Απόστολος Βεσυρόπουλος, ο Βουλευτής Ημαθίας κ. Λάζαρος Τσαβδαρίδης, ο Δήμαρχος Βεροίας κ. Κωνσταντίνος Βοργιαζίδης, ο Περιφερειακός Σύμβουλος κ. Στέργιος Μουρτζίλας, ο Αστυνομικός Διευθυντής Ημαθίας Ταξίαρχος Γεώργιος Αδαμίδης, λοιποί τοπικοί πολιτικοί και στρατιωτικοί άρχοντες και ευλαβείς προσκυνητές της Ιεράς Μονής.
Το Ιερό Αναλόγιο διακόνησαν ο μουσικολογιώτατος Αρχιμανδρίτης Χερουβείμ Τσίνογλου μετά χορού Ιεροψαλτών και πατέρων της Ιεράς Μονής του Τιμίου Προδρόμου Σκήτης Βεροίας.
Οι επετειακές εκδηλώσεις της συμπληρώσεως 200 ετών από την ιστορική Μάχη της Δοβρά, θα κορυφωθούν την Διακαινήσιμο εβδομάδα, κατά την Πανήγυρη της Ιεράς Μονής, παρουσία της Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας κ. Κατερίνας Σακελλαροπούλου και του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερωνύμου.
Ο Σεβασμιώτατος στην ομιλία του ανέφερε μεταξύ άλλων:Σάββατο τῆς πρώτης ἑβδομάδος τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς καί ἡ Ἁγία μας Ἐκκλησία «ἀνάμνησιν ποιεῖται» τοῦ θαύματος τῶν κολλύβων τοῦ ἁγίου Θεοδώρου τοῦ Τήρωνος, τό ὁποῖο συνέβη στήν Κωνσταντινούπολη κατά τήν ἐποχή τοῦ ἀσεβοῦς αὐτοκράτορος Ἰουλιανοῦ.
Κατά τή σημερινή ἡμέρα ὅμως ἐπιτελεῖ καί τή μνήμη δύο μεγάλων ὁσίων της: τοῦ ὁσίου Θεοφάνους τοῦ ὁμολογητοῦ καί τοῦ ὁσίου Συμεών τοῦ νέου Θεολόγου. Ὁ πρῶτος ἀγωνίσθηκε ὑπέρ τῶν ἱερῶν εἰκόνων καί τῆς ὀφειλομένης σ᾽ αὐτές τιμῆς. Καί ὑπέμεινε τιμωρίες καί ἐξορίες καί ποικίλες κακουχίες, μένοντας «πιστός ἄχρι θανάτου» στήν ὀρθόδοξη πίστη καί ἀλήθεια.
Ὁ δεύτερος, ὁ ὅσιος Συμεών, ἀξιώθηκε νά λάβει ἀπό τήν Ἐκκλησία μας, τρίτος αὐτός μετά τόν ἅγιο Ἰωάννη τόν ἀπόστολο καί ἠγαπημένο μαθητή τοῦ Κυρίου μας καί τόν ἅγιο Γρηγόριο, ἀρχιεπίσκοπο Κωνσταντινουπόλεως, τόν Ναζιανζηνό, τόν τίτλο τοῦ Θεολόγου, γιατί ἐξέφρασε μέ μοναδικό τρόπο τήν ἐμπειρία τῶν ἁγίων τῆς Ἐκκλησίας ἀλλά καί τήν προσωπική του ἐμπειρία ἀπό τήν ἐπίσκεψη τῆς θείας χάριτος καί τῆς θέας τοῦ θείου καί ἀκτίστου φωτός, τήν ὁποία ὑπεστήριξε μερικούς αἰῶνες ἀργότερα καί ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς, τόν ὁποῖο θά ἑορτάσουμε τήν ἑπομένη Κυριακή, δευτέρα τῶν Νηστειῶν.
Ἡ Ἱερά μας ὅμως Μονή μαζί μέ ὁλόκληρη τήν Ἠμαθία, τή Βέροια καί τή Νάουσα, ἑορτάζει σήμερα καί τιμᾶ καί μία μεγάλη καί ἱστορική ἐπέτειο, ἕνα γεγονός πού συνέβη στόν τόπο αὐτόν, στόν χῶρο αὐτόν, καί τόν κατέστησε τόπο θυσίας πρός τόν Θεό ἀλλά καί θυσίας γιά τήν πατρίδα. Ἑορτάζει καί τιμᾶ τήν ἡρωική μάχη τῆς Δοβρᾶ πού ἔγινε σάν σήμερα, στίς 12 καί 13 Μαρτίου τοῦ 1822, ἐγκαινιάζοντας τίς ἑορταστικές ἐκδηλώσεις γιά τήν ἐπέτειο τῶν διακοσίων χρόνων ἀπό τήν ἔναρξη τῆς ἐπαναστάσεως στήν Ἠμαθία καί τό ὁλοκαύτωμα τόσο τῆς Μονῆς μας ὅσο καί τῆς Ναούσης.
Ἑορτάζει καί τιμᾶ τούς γενναίους ὁπλαρχηγούς καί προκρίτους μέ πρώτους τόν Καρατάσο καί τόν Ζαφειράκη, ἀλλά καί ὅλους τούς ἀγωνιστές, οἱ ὁποῖοι μέ πίστη στόν Θεό καί ἀγάπη στήν πατρίδα καί τήν ἐλευθερία ξεσηκώθηκαν γιά νά πολεμήσουν σέ ἕνα ἀγώνα σκληρό καί ἄνισο, λίγοι αὐτοί ἀπέναντι στίς δυνάμεις ὄχι μόνο τῶν Τούρκων τῆς Βεροίας ἀλλά καί τοῦ πασᾶ τῆς Θεσσαλονίκης, τοῦ φοβεροῦ ἐκείνου Λουμπούτ πασᾶ.
Ξεσηκώθηκαν μέ τή δύναμη τῆς εὐλογίας τοῦ Θεοῦ καί τοῦ ἁγίου μεγαλομάρτυρος Δημητρίου, στόν ναό τοῦ ὁποίου εὐλογήθηκαν τά λάβαρα τῆς ἐπαναστάσεως, καί ἀγωνίσθηκαν μέ τόλμη καί θάρρος γιά νά ἐλευθερώσουν πρῶτα τή Βέροια.
Καί ὅταν ἀπέτυχαν, δέν ὑποχώρησαν, δέν ἐγκατέλειψαν τήν προσπάθεια, ἀλλά ἦρθαν ἐδῶ, κάτω ἀπό τή σκέπη τῆς Παναγίας καί τοῦ μοναστηριοῦ της, ἔχοντας τή συμπαράσταση τῶν μοναχῶν καί τοῦ ἡγουμένου της Γερασίμου, καί ὀχυρώθηκαν γιά νά ἀποκρούσουν τούς Τούρκους.
Ὁ Καρατάσος μέσα στό μοναστήρι καί οἱ ἄλλοι ὁπλαρχηγοί στή γύρω περιοχή γιά νά ἀποκλείσουν τά περάσματα καί νά χτυποῦν τούς Τούρκους πού πολιορκοῦσαν τό μοναστήρι καί τόν Καρατάσο μέ τούς συναγωνιστές του.
Ἐκείνη τή φοβερή ἡμέρα ἀντί γιά τό σήμαντρο καί τήν καμπάνα ἠχοῦσαν τά ὅπλα τῶν γενναίων ἀγωνιστῶν πού πολεμοῦσαν «γιά τοῦ Χριστοῦ τήν πίστη τήν ἁγία καί τῆς πατρίδος τήν ἐλευθερία».
Καί ὁ ἡγούμενος Γεράσιμος καί οἱ μοναχοί τῆς Παναγίας Δοβρᾶ, συνηθισμένοι στόν πνευματικό ἀγώνα, πού δέν εἶναι «πρός αἷμα καί σάρκα», κατά τόν πρωτοκορυφαῖο ἀπόστολο Παῦλο, «ἀλλά πρός τά πνευματικά τῆς πονηρίας ἐν τοῖς ἐπουρανίοις», ἦταν τώρα ἕτοιμοι νά ἀντιμετωπίσουν καί τόν πονηρό δυνάστη πού γιά αἰῶνες καταπίεζε τούς Ἕλληνες καί τούς στεροῦσε τήν ἐλευθερία καί δέν τούς ἄφηνε νά λατρεύσουν ἐλεύθεροι τόν Θεό καί τήν Παναγία Μητέρα του.
Ἡ μάχη ἐδῶ στό μοναστήρι τῆς Παναγίας τῆς Δοβρᾶ, δίπλα στό χωριό τοῦ γερο-Καρατάσου, πού κι αὐτό ὀνομαζόταν Δοβρᾶ, τό ὑπερασπιζόταν, καί μαζί του ὑπερασπιζόταν καί τήν ἐλευθερία τῆς πατρίδος, ἦταν συνεχής καί ἀδυσώπητη. Οἱ νεκροί ἀπό τήν ἀντίπαλη πλευρά ἀμέτρητοι, δύο μέ τρεῖς χιλιάδες. Ἐλάχιστοι ἀπό τήν πλευρά τῶν Ἑλλήνων, μόλις ἑπτά. Ἀλλά γιά τούς Τούρκους ἔφθαναν ἐνισχύσεις καί ὁ Καρατάσος δέν θά μποροῦσε νά μείνει ἀποκλεισμένος στή Μονή. Ἔτσι ἔκανε τή δική του ἡρωική ἔξοδο, μέσα στή νύκτα, μαζί μέ τούς στρατιῶτες του, παίρνοντας μαζί τους καί τούς νεκρούς τους. Ἔφυγαν, ὄχι γιά νά σωθοῦν, ἀλλά γιά νά συνεχίσουν τόν ἀγώνα γιά τήν ἀπελευθέρωση τῆς πατρίδος.
Τό τίμημα τῆς μάχης τῆς Δοβρᾶ ἦταν βαρύ ὄχι μόνο γιά τούς Τούρκους, ἀλλά καί γιά τό μοναστήρι τῆς Παναγίας.
Ὅταν τήν ἄλλη ἡμέρα οἱ Τοῦρκοι διαπίστωσαν ὅτι ὁ Καρατάσος καί οἱ στρατιῶτες του εἶχαν ἐκκενώσει τή Μονή, μπῆκαν μέσα ὀργισμένοι, θανάτωσαν τούς μοναχούς, πῆραν μαζί τους ὅ,τι πολύτιμο ὑπῆρχε καί τόν ἡγούμενο Γεράσιμο καί ἔκαψαν τά πάντα.
Καί ὅταν ἐπέστρεψαν στή Βέροια, ἔστησαν μία ἀγχνόνη στήν πλατεία Ὡρολογίου καί κρέμασαν τόν μαρτυρικό ἡγούμενο Γεράσιμο γιά νά τόν τιμωρήσουν, ἐπειδή συνέπραξε μέ τούς ἐπαναστάτες, ἀλλά καί γιά νά τρομοκρατήσουν τούς Ἕλληνες, ἰδιαίτερα τῆς Βεροίας, καί νά καταπνίξουν τήν ἐπανάσταση.
Αὐτή τή μάχη καί αὐτή τή θυσία τοῦ ἡγουμένου καί τῶν μοναχῶν τῆς Μονῆς τῆς Παναγίας τῆς Δοβρᾶ καί τῶν ἀγωνιστῶν πού ἔπεσαν στή μάχη τῆς Δοβρᾶ τιμοῦμε σήμερα. Καί μαζί τους μνημονεύουμε καί τούς ἀειμνήστους κτίτορες, εὐεργέτες καί δωρητές τόσο τῆς παλαιᾶς Μονῆς, τήν ὁποία κατέστρεψε ἡ μανία τῶν Τούρκων, ὅσων καί ἐκείνων πού ἀπό εὐλάβεια κινούμενοι τήν ἀνήγειραν καί πάλι μετά τήν καταστροφή τοῦ 1822, ἀλλά καί τῶν νέων κτιτόρων, οἱ ὁποῖοι συνέδραμαν, μετά τήν ἐπαναλειτουργία της, στήν ἀποκατάσταση καί ἀναδιοργάνωσή της.
Τούς μνημονεύουμε καί τούς τιμοῦμε, γιατί ἡ θυσία καί ἡ προσφορά τους δέν εἶναι μόνο θυσία γιά τήν πίστη καί γιά τόν Χριστό, ἀλλά εἶναι καί θυσία γιά τήν πατρίδα καί τήν ἐλευθερία της, εἶναι θυσία καί προσφορά γιά τό Γένος. Καί ἡ προσφορά τοῦ κλήρου καί τῶν μοναχῶν στούς ἀγῶνες τοῦ Ἔθνους μας εἶναι τεράστια καί δέν ἐπιτρέπεται οὔτε νά τήν ξεχνοῦμε οὔτε νά τήν ὑποτιμοῦμε.
Καί αὐτό τό χρέος ἐκπληρώνουμε καί ἐμεῖς σήμερα, ἐδῶ στό Καθολικό τῆς Ἱερᾶς Μονῆς τῆς Παναγίας Δοβρᾶ, μνημονεύοντας μαζί μέ τά ὀνόματα τῶν ἡρωϊκῶς ἀγωνισαμένων καί ἐνδόξως πεσόντων στή μαχή τῆς Δοβρᾶ καί αὐτά τῶν μαρτυρικῶς τελειωθέντων, τοῦ ἡγουμένου Γερασίμου καί τῶν σύν αὐτῷ, καί τῶν ἀοιδίμων κτιτόρων, εὐεργετῶν, δωρητῶν καί ἀνακαινιστῶν· διότι ἡ Μονή ἄρχισε πράγματι νά ξαναζεῖ σάν μοναστήρι μετά τό 1994, ὅταν ἡ νέα Ἀδελφότητα ἦλθε καί ἐγκαταστάθηκε ἐδῶ, καί ὅ,τι ὑπάρχει σήμερα εἶναι ἔργο αὐτῶν τῶν πατέρων, οἱ ὁποῖοι ἐγκατέλειψαν τά πάντα καί ἦλθαν ἐδῶ γιά νά διακονήσουν τήν Ἐκκλησία καί τόν λαό τοῦ Θεοῦ. Τούς μνημονεύουμε, λοιπόν, μέ τή διάπυρη εὐχή νά ἐμπνεόμεθα πάντοτε ἀπό τό παράδειγμα καί τήν προσφορά ὅλων ἐκείνων οἱ ὁποῖοι ἀγωνίσθηκαν γιά νά ζοῦμε ἐμεῖς σήμερα ἐλεύθεροι.
Αἰωνία ἡ μνήμη ὅλων τῶν ἀειμνήστων ἀγωνιστῶν καί πατέρων.