Το Σάββατο 3 Σεπτεμβρίου το βράδυ πραγματοποιήθηκε στο Δημοτικό Κηποθέατρο Λεμεσού «Μάριος Τόκας» εκδήλωση μνήμης και τιμής με τίτλο: «100 χρόνια … Μικρά Αία – Πόντος : Αξέχαστες Πατρίδες».
Η εκδήλωση διοργανώθηκε σε συνεργασία της Ιεράς Μητροπόλεως Λεμεσού, του Δήμου Λεμεσού, του Συνδέσμου Εφέδρων Αξιωματικών Λεμεσού και άλλων φορέων, υπό την αιγίδα του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας κ. Νίκου Αναστασιάδη.
Στην εκδήλωση προσεκλήθη και απηύθυνε χαιρετισμό ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων, ο οποίος τίμησε, δια του Υπουργού Αμύνης της Κύπρου, τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, καθώς και τον Γεν. Γραμματέα του ΣΕΑΛ κ. Μικελλίδη. Επίσης παρευρέθηκαν εκπρόσωποι του Συλλόγου Εφέδρων Αξιωματικών Ημαθίας.
Χαιρετισμό απηύθυναν ο Γ. Γραμματέας του ΣΕΑΛ και συντονιστής της εκδήλωσης κ. Δημήτρης Μικελλίδης, ο Δήμαρχος Λεμεσού κ. Νίκος Νικολαΐδης και ο εκπρόσωπος του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, Υπουργός Εθνικής Άμυνας κ. Χαράλαμπος Πετρίδης.
Ακολούθησε καλλιτεχνικό πρόγραμμα με παραδοσιακά τραγούδια και χορούς από τη Μικρά Ασία και τον Πόντο που απέδωσαν τοπικά σχήματα.
Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με πατρικούς λόγους που απηύθυνε ο Πανιερώτατος Μητροπολίτης Λεμεσού κ. Αθανάσιος.
Ο Χαιρετισμός του Σεβασμιωτάτου Βεροίας.
Ἑκατό χρόνια συμπληρώθηκαν φέτος ἀπό τή φοβερή συμφορά καί τή μεγάλη καταστροφή πού ἔπληξε τό Γένος μας, ἀπό τή Μικρασιατική καταστροφή πού σήμανε τόν ὁλοκληρωτικό ἀφανισμό τοῦ Ἑλληνισμοῦ ἀπό τίς πανάρχαιες κοιτίδες τῆς ζωῆς καί τοῦ πολιτισμοῦ του.
Ἑκατό χρόνια πέρασαν ἀπό τότε πού ὁ Ἑλληνισμός ἐκδιώχθηκε μετά ἀπό πολλούς αἰῶνες διωγμῶν καί πιέσεων ἀπό τίς ἀξέχαστες πατρίδες τῆς Μικρασίας καί τοῦ Πόντου, ὅπου εἶχε κατορθώσει καί πάλι νά ὀρθοποδήσει καί νά προοδεύσει, ἄν καί ὑπόδουλος, μετά τήν ἅλωση τῆς Πόλης.
Αὐτό τόν βίαιο ξεριζωμό τῶν Ἑλλήνων τῆς Μικρᾶς Ἀσίας καί τῆς Ἀνατολῆς, γεγονός τραγικό γιά τόν Ἑλληνισμό ὅπου γῆς, μνημονεύουμε καί τιμοῦμε καί ἀπόψε ἐδῶ στή Λεμεσό, στό Δημοτικό Κηποθέατρο «Μάριος Τόκας», μέ τήν Ἐκδήλωση μνήμης καί τιμῆς πού ὀργανώθηκε μέ πρωτοβουλία τοῦ Συνδέσμου Ἐφέδρων Ἀξιωματικῶν Λεμεσοῦ καί τή συμμετοχή πολλῶν φορέων ὑπό τήν αἰγίδα τοῦ ἐξοχωτάτου Προέδρου τῆς Κυπριακῆς Δημοκρατίας κ. Νίκου Ἀναστασιάδη.
Δέν νομίζω πώς ὑπάρχει Ἕλληνας πού νά μήν συγκινεῖται καί νά μήν δακρύζει μιλώντας γιά τίς ἀλησμόνητες πατρίδες. Δέν νομίζω πώς ὑπάρχει Ἕλληνας πού ἡ θλιβερή αὐτή ἐπέτειος νά μήν ἀγγίζει τά μύχια τῆς ψυχῆς του, νά μήν τόν πονᾶ. Ἀπό ὅπου καί ἄν κατάγεται ὁ καθένας μας αἰσθάνεται τίς ἀξέχαστες πατρίδες τῆς Μικρᾶς Ἀσίας καί τοῦ Πόντου καί δική του πατρίδα.
Καί ἄς μοῦ ἐπιτραπεῖ νά πῶ ὅτι αὐτό ἰσχύει περισσότερο ἴσως γιά μένα, ὁ ὁποῖος εὑρίσκομαι μέ τήν εὐγενῆ καί τιμητική πρόσκλησή σας στήν ἀποψινή ἐκδήλωση, ἐρχόμενος ἀπό τή Μακεδονία, ἀπό τή Βέροια, τό ἀρχαῖο κοινό τῶν Μακεδόνων, τήν πατρίδα τοῦ Μεγάλου Ἀλεξάνδρου, τόν τόπο τῶν βασιλικῶν ἀνακτόρων καί τάφων τῶν Αἰγῶν, τῆς Βεργίνας,
τόν τόπο ὅπου κήρυξε τό Εὐαγγέλιο ὁ πρωτοκορυφαῖος ἀπόστολος Παῦλος καί ἁγίασαν μέ τήν παρουσία τους καί τήν ἄσκησή τους στή Σκήτη τῆς Βεροίας δεκάδες ὅσιοι, ἀνάμεσα στούς ὁποίους ὁ μέγας πατήρ καί θεολόγος τῆς Ἐκκλησίας μας, ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς καί οἱ οἰκογενεῖς του, ἀλλά καί ὁ ὅσιος Ἀντώνιος ὁ νέος, πολιοῦχος τῆς Βεροίας, καί ὁ ὅσιος Θεοφάνης ὁ πολιοῦχος τῆς Ναούσης,
τόν τόπο ὁ ὁποῖος τιμᾶ μέ τό Ἄλσος τῶν ἀγνοουμένων στή Βεργίνα τά θύματα τῆς Κυπριακῆς τραγωδίας.
Ἰσχύει γιά τήν ἐλαχιστότητά μου, γιατί εἶμαι γεννημένος στή βασίλισσα τῆς Μακεδονίας, στή συμβασιλεύουσα τοῦ Ἑλληνισμοῦ ἀλλά καί μητέρα τοῦ προσφυγικοῦ Ἑλληνισμοῦ, τή Θεσσαλονίκη, τήν πόλη τοῦ ἁγίου Δημητρίου, ἀπό γονεῖς Μικρασιάτες πρόσφυγες, ἀπό τή Σμύρνη καί τή Φιλαδέλφεια, πού ἔζησαν, ὁ πατέρας μου, τό μαρτύριο τοῦ ἱερομάρτυρος ἁγίου Χρυσοστόμου Σμύρνης, καί τή μεγάλη καταστροφή καί ὀδύνη τῆς προσφυγιᾶς.
Ἀποτελεῖ γι᾽ αὐτό μεγάλη τιμή γιά μένα νά διακονῶ ὡς ἐπίσκοπος τή μάνα τῶν προσφύγων, τή Σουμελιώτισσα Παναγία, ἡ ὁποία, ἀφοῦ ἐπί 16 αἰῶνες ὑπῆρξε τό στήριγμα καί τό καταφύγιο τοῦ Ποντιακοῦ Ἑλληνισμοῦ, στή συνέχεια ἔγινε μάνα τῶν προσφύγων, προστάτις καί ἀπαντοχή τους. Κι ὄχι μόνο τῶν Ποντίων ἀλλά καί ὅλων τῶν προσφύγων, ἀπό ὅπου καί ἄν ἐκδιώχθηκαν καί ἀναγκάσθηκαν νά πάρουν τόν δρόμο τῆς προσφυγιᾶς. Γιατί ἡ Μακεδονία, δέκα μόλις χρόνια ἐλεύθερη τό 1922, ὅταν ὑποδέχθηκε τούς πρόσφυγες ἀπό τίς ἀλησμόνητες πατρίδες, ὑποδέχθηκε στή συνέχεια Ἕλληνες πρόσφυγες καί ἀπό ἄλλα μέρη, ἀπό τήν Ἀνατολική Θράκη, τήν Ἀνατολική Ρωμυλία, τό Μοναστήρι ἀλλά καί ἀπό τήν Κύπρο μας, μετά τή μεγάλη τραγωδία πού ἔζησε ὁ Κυπριακός Ἑλληνισμός τό 1974.
Γι᾽αὐτό καί ἡ εὐαισθησία τῶν Μακεδόνων, ὅπως καί ἡ δική σας, γιά τήν προάσπιση τῶν δικαίων τοῦ Ἑλληνισμοῦ, ἀπό ὅσους τά καταπατοῦν καί οἰκειοποῦνται τό ὄνομα καί τήν ταυτότητά μας, εἶναι δεδομένη καί διαχρονική, καί τήν ἐκφράζουμε μέ κάθε τρόπο ὅποτε παραστεῖ ἀνάγκη.
Παράλληλα ὅμως τιμοῦμε καί τίς ἐκδηλώσεις μνήμης γιά τά ἱστορικά γεγονότα καί τίς καταστροφές πού πόνεσαν καί πονοῦν βαθειά τόν Ἑλληνισμό, Ἑλλαδικό καί Κυπριακό. Γιατί ὄχι μόνο δέν πρέπει νά ξεχνοῦμε, ἀλλά πρέπει καί νά μεταδίδουμε τήν ἱστορική μνήμη στούς νεωτέρους, στά παιδιά μας, προσπαθώντας μέσα ἀπό αὐτήν νά βελτιώσουμε αὐτό πού μᾶς κάνει ὡς Γένος εὐάλωτους στίς τραγωδίες. Καί αὐτό δέν εἶναι ἄλλο ἀπό τή διχόνοια, τήν ὁποία τόσο εὔστοχα ἐντόπισε πρίν ἀπό 200 χρόνια ὁ ἐθνικός μας ποιητής.
Τό γνωρίζουμε ὅλοι, τό ἐπιβεβαιώνει ἡ ἱστορία καί οἱ ἱστορικοί, ὅτι αἰτία κάθε ἐθνικῆς καταστροφῆς, εἴτε τῆς Μικρασιατικῆς εἴτε τῆς Κυπριακῆς τραγωδίας, εἶναι ὁ διχασμός τόν ὁποῖο προκαλοῦν τά συμφέροντα, οἱ ἀντιπαλότητες, ἡ ἔχθρα ἀνάμεσα στούς ἰθύνοντες ἀλλά συχνά καί στόν λαό πού τούς ἀκολουθεῖ.
Εἶναι ἀνάγκη νά συνειδητοποιήσουμε πόσο καταστροφική εἶναι αὐτή γιά τόν Ἑλληνισμό καί πόσο ὀδυνηρό εἶναι νά βλέπουμε τούς ἐχθρούς τοῦ Γένους μας νά ἐπιχαίρουν καί νά γελοῦν εἰς βάρος μας. Κι εἶναι ἀκόμη πιό ὀδυνηρό νά διαστρέφουν τήν ἀλήθεια, νά μᾶς ἀπειλοῦν καί νά μᾶς συμβουλεύουν τάχα νά διδαχθοῦμε ἀπό τήν ἱστορία μας.
Ἡ ἀποψινή ἐκδήλωση μνήμης καί τιμῆς εἶναι μία πολύτιμη εὐκαιρία νά μεταφερθοῦμε νοερά στίς ἀλησμόνητες πατρίδες τῆς Μικρᾶς Ἀσίας καί τοῦ Πόντου μέ τή μουσική, τούς χορούς καί τά θεατρικά δρώμενα πού θά μᾶς θυμίσουν γεγονότα καί πρόσωπα τῆς ἐποχῆς, καί θά μᾶς ποῦν πολλά γιά τήν ἱστορία, γιά τούς πατέρες καί τίς μητέρες μας, γιά τά ἡρωικά ἐκεῖνα χώματα, τά μαρτυρικά καί ἁγιασμένα ἀπό τά αἵματα καί τά λείψανα ὄχι μόνο τῶν μαρτύρων τῶν πρώτων αἰώνων ἀλλά καί τῶν συγχρόνων μαρτύρων τῆς Μικρασιατικῆς καταστροφῆς. Συγχρόνως ὅμως θά μᾶς μιλήσουν καί γιά ὅσα προσέφεραν οἱ πρόσφυγες μέ τόν πολιτισμό τους στή μητροπολιτική τότε Ἑλλάδα καί στήν ἀνασυγκρότησή της.
Ἄς μήν ξεχνοῦμε πώς οἱ ἀλησμόνητες πατρίδες εἶναι ἀλησμόνητες, γιατί ζοῦν μέσα στήν ψυχή μας, στό DNA μας, στήν παράδοσή μας καί στήν πίστη μας, στήν ἀγάπη καί στόν σεβασμό μας στήν Παναγία μας, τήν μάνα τῶν προσφύγων καί τῶν κατατρεγμένων, πού τόσο εὐλαβούμεθα ὅλοι, καί ἡ ὁποία μπορεῖ καί πρέπει νά εἶναι τό σημεῖο ἀναφορᾶς καί ἑνότητος γιά ὁλόκληρο τόν Ἑλληνισμό, καθώς Ἐκείνη ὡς Θεογεννήτωρ ἔφερε στόν κόσμο τόν αἴτιο τῆς τῶν πάντων ἑνώσεως, τόν Κύριό μας.
Καί ἀποτελεῖ, νομίζω, ἀγαθή συγκυρία τό γεγονός ὅτι ἡ ἀποψινή ἐκδήλωση μνήμης καί τιμῆς πραγματοποιεῖται στό Δημοτικό Κηποθέατρο Λεμεσοῦ, πού φέρει τό ὄνομα ἑνός χαρισματικοῦ συνθέτη καί ποιητῆ, τοῦ συμπολίτη σας Μάριου Τόκα, ἑνός εὐαίσθητου καί πολυτάλαντου καλλιτέχνη, ὁ ὁποῖος συνεδύασε τήν ἀγάπη του γιά τήν πατρίδα μέ τήν εὐλάβειά του γιά τήν Κυρία Θεοτόκο καί ἀξιώθηκε νά συνθέσει, ἀνάμεσα στίς ἄλλες ὑπέροχες μουσικές του, τό ἐξαίσιο συμφωνικό ἔργο «Θεογεννήτωρ Μαρία», μελοποιώντας τούς ὕμνους τοῦ μακαριστοῦ Ὑμνογράφου τῆς Μεγάλης τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας καί Γέροντος μου, Γέροντος Γερασίμου Μικραγιαννανίτου, ἀπό τούς ὁποίους ἐμπνεύσθηκε.
Καί εἶναι καί αὐτό τό γεγονός ἕνας λόγος γιά τόν ὁποῖο μέ πολλή χαρά καί πολλή συγκίνηση ἀποδέχθηκα τήν τιμητική πρόσκλησή σας καί εἶμαι παρών στήν ἐκδήλωση τιμῆς καί μνήμης στόν Μικρασιατικό καί Ποντιακό Ἑλληνισμό, ἐδῶ στήν ὄμορφη πόλη τῆς Λεμεσοῦ, στή μεγαλόνησο καί μαρτυρική Κύπρο.
Σᾶς εὐχαριστῶ θερμότατα καί ἀπό καρδίας, πρωτίστως τούς διοργανωτές, τόν Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Λεμεσοῦ κ. Ἀθανάσιο, πολύτιμο ἀδελφό καί συνδιάκονο στή Μητρόπολη Θεσσαλονίκης, τόν Πρόεδρο τοῦ Συνδέσμου Ἐφέδρων Ἀξιωματικῶν Λεμεσοῦ καί ὅλους τούς διοργανωτές.
Εὐχαριστῶ καί ὅλους ἐσᾶς πού παρίστασθε στήν ἐκδήλωση καί ἀποδεικνύετε μέ τήν παρουσία σας ὅτι οἱ ἀλησμόνητες πατρίδες τῆς Μικρασίας, τοῦ Πόντου καί ὅλες οἱ ἄλλες, δέν θά ξεχασθοῦν ποτέ.