Την Κυριακή της Τυρινής το απόγευμα ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων χοροστάτησε και κήρυξε το θείο λόγο διαδοχικά στον Εσπερινό της Συγχωρήσεως στον Μητροπολιτικό Iερό Ναό Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Ναούσης και στον Ιερό Ναό Αγίου Αντωνίου Πολιούχου Βεροίας.
Στο τέλος των ιερών ακολουθιών ανέγνωσε τη συγχωρητική ευχή με την ευκαιρία της ενάρξεως της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής και αφού ζήτησε πρώτα ο ίδιος τη συγχώρηση από το εκκλησίασμα έδωσε στη συνέχεια την πατρική του ευχή και συγχώριση σε όλους.
ΓΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΚΑΝΤΕ ΚΛΙΚ ΕΔΩ
ΓΙΑ ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ ΚΑΝΤΕ ΚΛΙΚ ΕΔΩ
Η ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΣΕΒΑΣΜΙΩΤΑΤΟΥ ΣΤΗ ΝΑΟΥΣΑ
«Ἔλαμψεν ἡ χάρις σου Κύριε, ἔλαμψεν ὁ φωτισμός τῶν ψυχῶν ἡμῶν· ἰδού καιρός εὐπρόσδεκτος, ἰδού καιρός μετανοίας».
Δύο στοιχεῖα πού φαινομενικά δέν ἔχουν σχέση μεταξύ τους ἀναδεικνύει ὁ ἱερός ὑμνογράφος τοῦ ἰδιομέλου τῶν Ἀποστίχων, τό ὁποῖο ἀκούσαμε πρίν ἀπό λίγο νά ψάλλουν κατανυκτικά οἱ ἱεροψάλτες μας. Καί τά στοιχεῖα αὐτά εἶναι ἡ χάρη καί ὁ φωτισμός τοῦ Θεοῦ ἀπό τή μία πλευρά καί ἡ μετάνοια ἀπό τήν ἄλλη.
Χάρη καί φωτισμός τοῦ Θεοῦ συνδέονται, κατά τόν ἱερό ὑμνογράφο, μέ τή μετάνοια καί τήν εὐκαιρία πού μᾶς δίδει ὁ Θεός ἀπό σήμερα νά ἐργασθοῦμε ἐντατικότερα καί συστηματικότερα γιά τή σωτηρία μας.
Καί συνδέονται, διότι ἡ μετάνοια, ἡ ἀλλαγή δηλαδή τοῦ νοός μας, ἡ συνειδητοποίηση τῶν σφαλμάτων μας, ἡ συναίσθηση τῆς ἁμαρτωλότητός μας καί ἡ ἀπόφασή μας νά ἀλλάξουμε τρόπο ζωῆς καί νά ἀγωνισθοῦμε γιά νά ἐναρμονίσουμε τή ζωή μας μέ τό θέλημα τοῦ Θεοῦ, δέν εἶναι μία ἁπλῆ ἀπόφαση, τήν ὁποία μπορεῖ νά πάρει ὁ ἄνθρωπος μόνος του καί νά διεκπεραιώσει χωρίς βοήθεια. Εἶναι μία πνευματική διεργασία γιά τήν ὁποία ἀπαιτεῖται ἡ χάρη καί ὁ φωτισμός τοῦ Θεοῦ. Διότι χωρίς τή χάρη καί τόν φωτισμό τοῦ Θεοῦ ὁ ἄνθρωπος δέν μπορεῖ νά διακρίνει τά σφάλματά του, δέν μπορεῖ νά κατανοήσει ὅτι ἁμαρτάνει καί δέν βαδίζει στόν δρόμο τοῦ Θεοῦ, δέν μπορεῖ νά ἀποδεχθεῖ τήν ἀνάγκη τῆς μετανοίας ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ καί τῆς πνευματικῆς του ἀναγεννήσεως.
Καί ὅπως μέσα στό σκοτάδι δέν μποροῦμε νά διακρίνουμε ποῦ ὑπάρχουν σκιές, ποῦ ὑπάρχουν ρύποι, ποῦ ὑπάρχουν πληγές, ὅλα δηλαδή ἐκεῖνα, τά ὁποῖα δημιουργεῖ στήν ψυχή μας ἡ ἁμαρτία, τό ἴδιο συμβαίνει καί ὅταν λείπει ὁ φωτισμός τοῦ Θεοῦ ἀπό τήν ψυχή μας. Δέν μποροῦμε νά διακρίνουμε τούς ρύπους καί τίς πληγές τῆς ψυχῆς μας καί νομίζουμε ὅτι εἴμαστε σέ καλή κατάσταση, ὅτι δέν ἔχουμε κάνει κάτι κακό καί, ἑπομένως, δέν ἔχουμε λόγο νά ἀναλάβουμε ὁποιαδήποτε πρωτοβουλία διορθώσεως τῆς πορείας μας.
Ὅμως ἀκόμη καί στίς περιπτώσεις πού ἀντιλαμβανόμεθα τήν κατάστασή μας καί ἀποφασίζουμε νά μετανοήσουμε καί νά διορθωθοῦμε, καί τότε ἔχουμε ἀπόλυτη ἀνάγκη τή χάρη τοῦ Θεοῦ γιά νά ἀρχίσουμε καί νά συνεχίσουμε τήν προσπάθεια τῆς μετανοίας. Διότι ὁ ἀντίδικος τῆς ψυχῆς μας, ὁ διάβολος, μᾶς ὑποβάλλει ποικίλους λογισμούς καί μᾶς παρουσιάζει διάφορα ἐμπόδια προκειμένου νά μᾶς ἀποτρέψει νά κάνουμε μία νέα ἀρχή στή ζωή μας, προκειμένου νά μᾶς κάνει, ἀκόμη καί ἄν ἀρχίσουμε τήν προσπάθεια, νά ἀπογοητευθοῦμε καί νά τήν ἐγκαταλείψουμε.
Ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ εἶναι ὅμως αὐτή ἡ ὁποία θά μᾶς ἐνισχύσει τή θέληση καί θά μᾶς δώσει τή δύναμη καί νά ἀρχίσουμε καί νά συνεχίσουμε τόν ἀγώνα μας, ὥστε νά ἐπιτύχουμε τόν σκοπό τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς, ὁ ὁποῖος εἶναι νά προετοιμασθοῦμε διά τῆς μετανοίας κατάλληλα, ὥστε νά συσταυρωθοῦμε καί νά συναναστηθοῦμε μαζί μέ τόν Χριστό, βιώνοντας ἔτσι τή μεγάλη ἑορτή τῆς λαμπροφόρου Ἀναστάσεως μέσα μας, ἀλλά καί τόν σκοπό τῆς ζωῆς μας, πού δέν εἶναι ἄλλος ἀπό τό νά βρεθοῦμε, ὅταν μᾶς καλέσει ὁ Θεός, ἐν μετανοίᾳ.
Αὐτή τήν χάρη καί τόν φωτισμό τοῦ Θεοῦ παρέχει, ἀδελφοί μου, ἡ Ἐκκλησία μας σέ ὅλους ὅσους θελήσουν νά εἰσέλθουν στό στάδιο τῶν ἀρετῶν, στό στάδιο τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς καί νά ἀγωνισθοῦν τόν καλόν ἀγώνα τῆς νηστείας καί τῆς μετανοίας, τῆς προσευχῆς καί τῆς περισυλλογῆς, μέσα ἀπό τίς πολλές καί κατανυκτικές Ἀκολουθίες της, μέσα ἀπό τίς λειτουργίες τῶν Προηγιασμένων Τιμίων Δώρων, μέσα ἀπό τά ἀναγνώσματα καί τούς ὕμνους της, μέσα ἀπό τίς ἱερές μορφές καί τά γεγονότα πού θά μᾶς προβάλλει κάθε Κυριακή τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς, καί πρωτίστως μέσα ἀπό τά ἱερά μυστήριά της, τήν ἱερά Ἐξομολόγηση καί τή θεία Κοινωνία.
Καί ὅλα αὐτά μᾶς τά προσφέρει ἡ Ἐκκλησία μας, ἰδιαιτέρως κατά τήν περίοδο αὐτή γιά νά μᾶς ἐνισχύσει καί νά μᾶς βοηθήσει στήν προσπάθειά μας γιά τή μετάνοια. Διότι ἄς μή νομίζουμε, ἀδελφοί μου, ὅτι ὁ πνευματικός ἀγώνας τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς εἶναι μία εὔκολη ὑπόθεση. Χρειάζεται συστηματική προσπάθεια καί θέληση ἀπό τήν πλευρά μας. Χρειάζεται ὅμως καί τή χάρη τοῦ Θεοῦ, χωρίς τήν ὁποία δέν μποροῦμε νά ἐπιτύχουμε στή ζωή μας καί πολύ περισσότερο στήν πνευματική μας ζωή.
Ἄς ἀξιοποιήσουμε, λοιπόν, ἀδελφοί μου, ὅλες αὐτές τίς εὐκαιρίες μέ εἰλικρινῆ διάθεση νά λάβουμε τή χάρη τοῦ Θεοῦ, ὥστε νά γίνει καί γιά μᾶς ἡ περίοδος αὐτή τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς ὄντως «καιρός εὐπρόσδεκτος, καιρός μετανοίας».
Η ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΣΕΒΑΣΜΙΩΤΑΤΟΥ ΣΤΗ ΒΕΡΟΙΑ
«Ἁγνίσωμεν τήν ψυχήν, τήν σάρκα καθάρωμεν, νηστεύσωμεν ὥσπερ ἐν τοῖς βρώμασιν ἐκ παντός πάθους, τάς ἀρετάς τρυφῶντες τοῦ Πνεύματος».
Mία σειρά προτροπῶν μᾶς ἀπηύθυνε, ἀδελφοί μου, ὁ ἱερός ὑμνογράφος, ὁ ἅγιος Θεόδωρος ὁ Στουδίτης, στόν ἀποψινό ἑσπερινό τῆς Κυριακῆς τῆς Τυρινῆς, περιγράφοντας μας μέ τόν τρόπο αὐτό τόν ἀγώνα τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς, στόν ὁποῖο μᾶς καλεῖ ἡ Ἐκκλησία μας νά εἰσέλθουμε ἀπό αὔριο. Καί ὁ ἀγώνας αὐτός δέν ἀφορᾶ μόνο τό σῶμα, ἀφορᾶ καί τήν ψυχή, διότι καί τά δύο μαζί συναπαρτίζουν τήν ἀνθρώπινη ὕπαρξη, καί τά δύο μαζί συνεργάζονται στίς ἐνέργειες τοῦ ἀνθρώπου, καί τά δύο μαζί ἁμαρτάνουν ἀλλά καί ἁγιάζονται, καί εἶναι τόσο πολύ ἑνωμένα, ὥστε τό ἕνα συμπαρασύρει τό ἄλλο καί στό ἀγαθό ἀλλά καί στήν ἁμαρτία.
Δέν μπορεῖ, λοιπόν, νά νοηθεῖ οὔτε μετάνοια, οὔτε νηστεία, οὔτε πνευματικός ἀγώνας καί ἄσκηση χωρίς τή συμμετοχή καί τῶν δύο, καί τῆς ψυχῆς καί τοῦ σώματος, διότι ἡ κατάσταση τοῦ ἑνός ἐπηρεάζει καί τήν κατάσταση τοῦ ἄλλου. Δέν μπορεῖς, δηλαδή, νά ἔχεις καθαρή ψυχή, ὅταν τό σῶμα σου ἐργάζεται τήν ἁμαρτία. Δέν μπορεῖς νά ἔχεις ὠφέλεια, ὅταν τηρεῖς τή νηστεία τῶν τροφῶν, ἀλλά δέν τηρεῖς τήν ἀποχή ἀπό τά πάθη καί τίς ἀδυναμίες σου. Ὅπως λέει ἄλλωστε καί ὁ Μέγας Βασίλειος στήν ὁμιλία του περί τῆς νηστείας, «ἀληθής νηστεία ἡ τοῦ κακοῦ ἀλλοτρίωσις, ἐγκράτεια γλώσσης, θυμοῦ ἀποχή, ἐπιθυμιῶν χωρισμός, καταλαλιᾶς, ψεύδους, ἐπιορκίας». Ἀληθινή νηστεία εἶναι, δηλαδή, ἡ ἀποξένωσή μας ἀπό τό κακό, ἡ ἐγκράτεια τῆς γλώσσης, ἀπό τήν ὁποία προέρχονται πολλά κακά, ἡ ἀποχή ἀπό τόν θυμό, ὁ χωρισμός μας ἀπό τίς διάφορες ἐπιθυμίες, ἀλλά καί ἀπό τήν κατάκριση, τό ψεῦδος καί τήν ἐπιορκία, ἀλλά καί ἀπό ὅ,τι ἄλλο ἐντοπίζει ὁ καθένας μας στόν ἑαυτό του ὡς πάθος, ὡς ἐλάττωμα καί ὡς ἀδυναμία. Διότι μέ τόν τρόπο αὐτό, ἀδελφοί μου, ἡ νηστεία μᾶς δίνει τήν εὐκαιρία νά ἐλέγξουμε τόν ἑαυτό μας, νά ἀνακαλύψουμε τί ἔχουμε μέσα στήν ψυχή μας, τί εἶναι αὐτό πού μᾶς ἐμποδίζει νά ζήσουμε σύμφωνα μέ τό θέλημα καί τίς ἐντολές τοῦ Θεοῦ, τί εἶναι αὐτό πού μᾶς ἀπομακρύνει ἀπό τήν ἀγάπη του, τί εἶναι αὐτό πού στενοχωρεῖ καί θλίβει τόν Θεό ἀπό τή συμπεριφορά μας καί ἀπό τίς ἐπιλογές μας.
Ἡ νηστεία τῶν τροφῶν εἶναι σάν νά καθαρίζει τό τοπίο τῆς ψυχῆς μας ἀπό τήν ὁμίχλη καί νά μᾶς προσφέρει τή δυνατότητα νά δοῦμε πιό καθαρά μέσα μας. Γι᾽ αὐτό καί εἶναι εὐεργετική γιά τήν πνευματική ζωή. Γι᾽ αὐτό καί τή συστήνουν οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας καί τήν ἔχουν ὁρίσει ὡς μέσο προετοιμασίας μας γιά τίς μεγάλες ἑορτές καί κυρίως γιά τή μεγάλη ἑορτή τῆς λαμπροφόρου Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου μας.
Ὅμως δέν ἀρκεῖ μόνο ἡ νηστεία τῶν τροφῶν. Δέν ἀρκεῖ μόνο νά ἀποκτήσουμε δι᾽ αὐτῆς ὁρατότητα μέσα στήν ψυχή μας. Χρειάζεται καί νά θελήσουμε νά δοῦμε τί συμβαίνει μέσα της. Νά διαπιστώσουμε τί πρέπει νά κόψουμε, τί πρέπει νά νικήσουμε, ἀπό τί πρέπει νά ἀπαλλαγοῦμε, περνώντας ἀπό τό ἐπίπεδο τῆς ὑλικῆς νηστείας στό ἐπίπεδο τῆς πνευματικῆς νηστείας, ἡ ὁποία εἶναι, ὅπως γράφει καί πάλι ὁ Μέγας Βασίλειος, ἐπαινετή καί εὐπρόσδεκτη στόν Θεό καί εἶναι πράγματι καλή καί ὠφέλιμη.
Ὑπάρχει ὅμως, ἀδελφοί μου, καί ἕνα ἀκόμη βῆμα πού πρέπει νά κάνουμε. Γιατί δέν ἀρκεῖ νά ἐντοπίσουμε τά πάθη καί τίς ἀδυναμίες μας καί νά ἀγωνισθοῦμε νά τά ξερριζώσουμε καί νά τά ἀπομακρύνουμε ἀπό τήν ψυχή μας, διότι ἔτσι εἶναι σάν νά ξερριζώνουμε ἀπό ἕνα χωράφι τά χόρτα καί τά ἀγκάθια πού ὑπάρχουν ἀλλά νά μήν φυτεύουμε τίποτε· καί ὅπως ὅλοι γνωρίζουμε, σέ ἕνα τέτοιο χωράφι, γρήγορα θά ξαναφυτρώσουν καί τά ζιζάνια καί τά ἀγκάθια, καθιστώντας τόν κόπο μας νά τά ξερριζώσουμε μάταιο καί ἄδικο. Κάτι ἀνάλογο συμβαίνει καί μέ τήν ψυχή μας. Ἄν ξερριζώσουμε μόνο τά πάθη καί τίς ἀδυναμίες μας καί δέν ἀγωνισθοῦμε νά φυτεύσουμε στή θέση τους ἀρετές, τότε σύντομα θά βρεθοῦμε στήν προηγούμενη κατάσταση, στήν κατάσταση τῆς ἐπικρατήσεως τῶν παθῶν στήν ψυχή μας.
Γι᾽ αὐτό καί μᾶς συστήνουν οἱ Πατέρες, παράλληλα μέ τήν ἀπαλλαγή μας ἀπό τά πάθη καί τίς ἀδυναμίες, νά ἀγωνισθοῦμε νά ἀποκτήσουμε καί νά καλλιεργήσουμε τίς ἀρετές, γιατί αὐτές γεμίζουν τήν ψυχή μας καί ἐμποδίζουν τά πάθη καί τίς ἀδυναμίες νά ἀναπτυχθοῦν καί πάλι. Γεμίζουν τήν ψυχή μας ὡς ἀντίδοτα τῶν παθῶν. Τήν γεμίζουν ἀποδεικνύοντας τή θέλησή μας νά χωρισθοῦμε πράγματι ἀπό τήν ὁδό τῆς κακίας καί νά ἀκολουθήσουμε τόν δρόμο τοῦ Θεοῦ καί συγχρόνως ἑλκύουν καί τή χάρη τοῦ Θεοῦ.
«Ἁγνίσωμεν τήν ψυχήν, τήν σάρκα καθάρωμεν, νηστεύσωμεν ὥσπερ ἐν τοῖς βρώμασιν ἐκ παντός πάθους, τάς ἀρετάς τρυφῶντες τοῦ Πνεύματος».
Ἄς ἀκολουθήσουμε, ἀδελφοί μου, τίς παροτρύνσεις τοῦ ἱεροῦ ὑμνογράφου καί ἄς προσπαθήσουμε τήν περίοδο αὐτή τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς, τήν ὁποία ἡ χάρη τοῦ Θεοῦ μᾶς δίνει καί πάλι τήν εὐκαιρία νά ζήσουμε, ἀξιοποιώντας καί ὅλα τά μέσα πού θέτει στή διάθεσή μας ἡ Ἐκκλησία καί τίς πνευματικές εὐκαιρίες πού προσφέρει ἡ Ἱερά Μητρόπολή μας, νά νηστεύσουμε ἀληθινά, νά καθάρουμε καί τήν ψυχή καί τό σῶμα μας καί ἀπό τίς τροφές καί ἀπό τά πάθη, καί νά ἀπολαύσουμε τίς πνευματικές ἀρετές πού θά μᾶς βοηθήσουν νά προετοιμασθοῦμε κατάλληλα ὥστε νά ἀπολαύσουμε καί τή χαρά τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου μας.
ΓΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΚΑΝΤΕ ΚΛΙΚ ΕΔΩ
ΓΙΑ ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ ΚΑΝΤΕ ΚΛΙΚ ΕΔΩ