Στο πλαίσιο των ΚΕ´ Παυλείων, την Τετάρτη 19 Ιουνίου το πρωί στον Ιερό Ναό του Αγίου Νικοδήμου του Βεροιέως και των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης Βεροίας, πραγματοποιήθηκε όπως κάθε χρόνο η ημερίδα Πνευματικών με τίτλο : «Η διακονία του πνευματικού στη σύγχρονη κοινωνία».
Στην αρχή χαιρετισμό απηύθυνε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων, ο οποίος στο τέλος απένειμε και τα αναμνηστικά των ΚΕ΄ Παυλείων.
Ομιλητές της ημερίδας ήταν οι Σεβασμιώτατοι Μητροπολίτης Καστορίας κ. Σεραφείμ και Σισανίου και Σιατίστης κ. Αθανάσιος.
Την εκδήλωση παρουσίασε ο Αρχιερατικός Επίτροπος Βεργίνης Αρχιμ. Ιερεμίας Γεωργαλής.
ΓΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΚΑΝΤΕ ΚΛΙΚ ΕΔΩ
Ο χαιρετισμός του Σεβασμιωτάτου :
Συνεχίζοντας ἡ Ἱερά Μητρόπολή μας τίς Ἡμερίδες τῶν πνευματικῶν τίς ὁποῖες διοργανώνει τά τελευταῖα χρόνια στό πλαίσιο τῶν Παυλείων, ἔχουμε τή χαρά νά εὑρισκόμεθα σήμερα μέ τή χάρη τοῦ Θεοῦ ὑπό τή σκέπη τῶν ἁγίων θεοστέπτων βασιλέων καί ἰσαποστόλων Κωνσταντίνου καί Ἑλένης ἀλλά καί τοῦ ὁσίου Νικοδήμου τοῦ Βεροιέως, στή φετινή Ἡμερίδα τῶν πνευματικῶν πού ἐντάσσεται στόν κύκλο τῶν ΚΕ´ Παυλείων.
Καί καθώς τό γενικό θέμα τῶν φετινῶν Παυλείων εἶναι «Ἡ διακονία τῆς Ἐκκλησίας», δέν θά μποροῦσε τό θέμα τῆς Ἡμερίδος νά εἶναι διαφορετικό ἀπό αὐτό πού ἐπιλέξαμε, δηλαδή «Ἡ διακονία τοῦ πνευματικοῦ στή σύγχρονη κοινωνία».
Κάθε ἐργασία μέσα στήν Ἐκκλησία, κάθε συνισταμένη τοῦ ἔργου τοῦ ἱερέως, εἶναι διακονία. Γιατί ὁ ἱερεύς εἶναι διάκονος τοῦ Θεοῦ καί τῶν ἀνθρώπων. Εἶναι διάκονος τοῦ Χριστοῦ πού ἦλθε «διακονῆσαι» καί ὄχι «διακονηθῆναι». Καί ἄν αὐτό ἰσχύει γιά τόν κάθε ἱερέα καί τό ἔργο του, ἰσχύει ἀκόμη περισσότερο γιά τόν πνευματικό, ὁ ὁποῖος διακονεῖ μέσα ἀπό τό μυστήριο τῆς ἱερᾶς ἐξομολογήσεως τίς ψυχές τῶν ἀνθρώπων, ἀσκώντας ἔτσι τήν ὕψιστη μορφή διακονίας, πού δέν εἶναι ἄλλη ἀπό τή σωτηρία τους.
Ἡ διακονία τοῦ πνευματικοῦ εἶναι διττή. Ὁ πνευματικός διακονεῖ τό μυστήριο τῆς ἱερᾶς ἐξομολογήσεως πρωτίστως, ὡς μυστήριο ἀφέσεως καί συγχωρήσεως τῶν ἁμαρτιῶν τῶν ἀνθρώπων, πού προσέρχονται σέ αὐτό. Ἡ διακονία αὐτή εἶναι σάν τή διακονία τοῦ Κυρίου μας, ὁ ὁποῖος ζώσθηκε τό λέντιο γιά νά πλύνει τά πόδια τῶν μαθητῶν του πρίν ἀπό τόν Μυστικό Δεῖπνο, προκειμένου νά ἔχουν θέση σέ αὐτόν. Καί αὐτό, ὅπως ἀντιλαμβάνεται ὁ καθένας μας ἀπό τήν προσωπική του ἐμπειρία, μικρότερη ἤ μεγαλύτερη, ὡς πνευματικοῦ, δέν εἶναι εὔκολη ὑπόθεση. Ἡ ἀντίδραση τοῦ ἀποστόλου Πέτρου στήν προταση τοῦ Χριστοῦ νά τοῦ πλύνει τά πόδια του, δέν εἶναι μοναδική. Ἔστω καί ἄν στήν περίπτωσή του τό κίνητρο εἶναι διαφορετικό ἀπό ὅ,τι εἶναι στόν ἄνθρωπο πού προσέρχεται μέ τή θέλησή του στό μυστήριο τῆς ἱερᾶς ἐξομολογήσεως, ἡ δυσκολία νά καθάρει τήν ψυχή του ἐξομολογούμενος τά πάντα ὑφίσταται. Καί ὑφίσταται γιά ὅλους τούς ἀνθρώπους, ἀκόμη καί γιά αὐτούς πού ἐξομολογοῦνται πολλά χρόνια καί ἔχουν συνειδητή σχέση μέ τό μυστήριο. Πολύ περισσότερο βεβαίως ἰσχύει γιά τούς ἀνθρώπους πού πλησιάζουν εὐκαιριακά τό μυστήριο, καί ἀκόμη γιά τά παιδιά καί τούς νέους, πού βρίσκονται στήν ἀρχή τῆς πνευματικῆς τους ζωῆς.
Ἡ δυσκολία δέν ἔγκειται μόνο στό γεγονός ὅτι ὁ κάθε ἄνθρωπος αἰσθάνεται μία συστολή, ὅταν πρόκειται νά ἀποκαλύψει τά μύχια τῆς ψυχῆς του καί συχνά προσπαθεῖ νά βρεῖ δικαιολογίες γιά νά καλύψει τίς μικρότερες ἤ τίς μεγαλύτερες πτώσεις του. Αὐτή ἡ δυσκολία εἶναι γνωστή σέ ὅλους μας καί εἶναι μέχρι ἕνα σημεῖο φυσική. Ἡ μεγαλύτερη ἴσως ὅμως δυσκολία πού ἔχει νά ἀντιμετωπίσει σέ αὐτό τόν τομέα ὁ πνευματικός εἶναι τό νά βοηθήσει τόν ἐξομολογούμενο νά κατανοήσει ποιές εἶναι οἱ ἁμαρτίες πού ἔχει κάνει καί γιά τίς ὁποῖες χρειάζεται νά μετανοήσει καί νά ζητήσει τήν ἄφεση.
Τό λέγω αὐτό γιατί στόν κόσμο πού ζοῦμε ἐπικρατεῖ ἀφενός ἄγνοια τοῦ θελήματος καί τῶν ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ, σέ πολύ μεγαλύτερο ἴσως βαθμό ἀπό ὅ,τι ὑπῆρχε παλαιότερα, διότι ἡ κοινωνία καί ἡ οἰκογένεια ἔχει ἀποστασιοποιηθεῖ περισσότερο ἀπό τόν Θεό καί ἀγνοεῖ τόν λόγο τοῦ Θεοῦ ἀκόμη καί σέ θεωρητικό καί γνωσιολογικό ἐπίπεδο. Ἐπομένως ὁ ἄνθρωπος δέν διαθέτει ἐπαρκῆ κριτήρια γιά νά κατανοήσει ποιές ἀπό τίς συμπεριφορές του, ἀπό τίς πράξεις καί τούς λόγους του ἀντίκεινται στό θέλημα τοῦ Θεοῦ καί προσκρούουν στίς ἐντολές του. Ἀφετέρου πάλι ἡ χαλαρότητα πού ἐπικρατεῖ στόν κόσμο καί στή συμπεριφορά τῶν ἀνθρώπων, στή σύγχυση πού ὑπάρχει στίς ἀρχές καί στίς ἀξίες, δημιουργεῖ σύγχυση καί οἱ ἄνθρωποι δέν γνωρίζουν τί εἶναι σωστό καί τί εἶναι λάθος, τί εἶναι ἁμαρτία καί τί δέν εἶναι.
Ὁ πνευματικός, λοιπόν, καλεῖται νά διακονήσει καί αὐτή τήν πλευρά τοῦ μυστηρίου τῆς ἱερᾶς ἐξομολογήσεως. Νά βοηθήσει τόν ἐξομολογούμενο νά κατανοήσει τί θά πρέπει νά ἐξομολογηθεῖ καί γιατί θά πρέπει νά μετανοήσει, ἔτσι ὥστε ὄχι μόνο νά λάβει τήν ἄφεση καί νά καθάρει τήν ψυχή του στό μυστήριο, ἀλλά καί νά γνωρίζει τί θά πρέπει νά ἀγωνίζεται νά ἀποφύγει στή ζωή του.
Αὐτή ἡ πλευρά τῆς διακονίας εἶναι πολύ σημαντική καί πολύ καθοριστική γιά τήν πνευματική πορεία τοῦ ἀνθρώπου, καί κατά συνέπεια καί ἡ βοήθεια πού καλεῖται νά προσφέρει ὁ πνευματικός εἶναι οὐσιαστική, καθώς ὁ κάθε ἕνας ἔχει μία ξεχωριστή προσωπικότητα καί διαφορετικό τρόπο καί συνθῆκες ζωῆς, καί κατά συνέπεια ἔρχεται ἀντιμέτωπος καί μέ διαφορετικές προκλήσεις τῆς ἁμαρτίας, τίς ὁποῖες θά πρέπει νά κατανοήσει καί νά συνειδητοποιήσει, γιά νά τίς ἀποφεύγει, ἐάν θέλει νά ζήσει τήν ἐν Χριστῷ ζωή.
Ἡ σωστή ἐξομολόγηση, στήν ὁποία καλεῖται νά συμβάλλει ὁ πνευματικός, εἶναι ἀπαραίτητη προϋπόθεση ὄχι μόνο γιά τήν πνευματική ζωή τοῦ ἀνθρώπου ἀλλά καί γιά τήν λοιπή ζωή του, τήν προσωπική, τήν οἰκογενειακή, τήν ἐπαγγελματική καί τήν κοινωνική.
Ἡ σωστή ἐξομολόγηση βοηθᾶ τόν ἄνθρωπο νά ἔχει μία σωστή σχέση τόσο μέ τόν Θεό ὅσο καί μέ τόν ἑαυτό του. Καί ἕνας ἄνθρωπος ὁ ὁποῖος ἔχει τακτοποιήσει αὐτή τή σχέση, ἕνας ἄνθρωπος ὁ ὁποῖος γνωρίζει τόν ἑαυτό του, ἔχει μία πιό σωστή καί ὁμαλή σχέση καί μέ τούς συνανθρώπους του εἴτε στόν οἰκογενειακό, εἴτε στόν ἐπαγγελματικό εἴτε στόν κοινωνικό περίγυρο, καί μπορεῖ νά ἀντιμετωπίζει μέ ὀρθότερο τρόπο ὅ,τι προκύπτει μέσα σέ αὐτούς τούς χώρους.
Ἀκόμη, ἡ σχέση του μέ τόν Θεό ἀλλά καί μέ τόν πνευματικό του, τοῦ δημιουργεῖ ἕνα αἴσθημα ἀσφαλείας μέ ἀποτέλεσμα νά ἀποφεύγει διαφόρων εἰδῶν ἀντιδράσεις καί συμπεριφορές πού εἶναι συχνές λόγω τῆς ἀνασφάλειας τήν ὁποία αἰσθάνονται πολλοί συνάνθρωποί μας, μέ πολλές καί δυσάρεστες συνέπειες τόσο γιά τούς ἴδιους ὅσο καί γιά τόν περίγυρό τους, ὅπως πολύ συχνά διαπιστώνουμε καί ἀπό τήν ἐμπειρία μας ὡς πνευματικοί ἀλλά καί ἀπό ὅσα διαβάζουμε καί ἀκοῦμε καθημερινά.
Ἄν ἡ σωστή ἐξομολόγηση εἶναι τό ἕνα καί πολύ σημαντικό στοιχεῖο τῆς διακονίας τοῦ πνευματικοῦ, ὁ ὁποῖος ἔχει χρέος μέσα στό μυστήριο τῆς ἱερᾶς ἐξομολογήσεως νά βοηθήσει τόν ἄνθρωπο νά ἀνοίξει τήν ψυχή του ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ, νά ἐξομολογηθεῖ μέ συναίσθηση τῆς καταστάσεώς του καί μέ εἰλικρίνεια τά λάθη καί τίς ἁμαρτίες του, νά μετανοήσει γι᾽ αὐτές καί νά λάβει τήν ἄφεση, τό δεύτερο σημαντικό στοιχεῖο εἶναι ἡ πνευματική καθοδήγηση.
Εἶναι βέβαια δύσκολο νά διαχωρίσει κανείς τά δύο αὐτά στοιχεῖα, διότι πνευματική καθοδήγηση εἶναι καί αὐτό τό ὁποῖο περιέγραψα προηγουμένως ὡς μία πλευρά τῆς διακονίας τοῦ πνευματικοῦ στόν σύγχρονο κόσμο. Ὅμως ἐδῶ θά ἤθελα νά ἀναφερθῶ στό θέμα τῆς καθοδηγήσεως εὐρύτερα, γιατί στόν σύγχρονο κόσμο οἱ ἀνάγκες εἶναι πολύ μεγαλύτερες καί ἰδιαίτερα αὐξημένες. Βλέπουμε καί ἀκοῦμε πόσα συμβαίνουν γύρω μας, πόσοι νέοι ἄνθρωποι, πόσα παιδιά ἀλλά καί μεγαλύτεροι ἀκόμη ἐμπλέκονται στά δίκτυα τοῦ πονηροῦ, ἐξαπατῶνται ἀπό τίς προκλήσεις καί τούς πειρασμούς πού δέν ὑπάρχουν κάπου ἔξω, κάπου μακριά, ὅπως συνέβαινε σέ παλαιότερες ἐποχές, ἀλλά συμβαίνουν καί ὑπάρχουν παντοῦ, στόν δρόμο, στό σχολεῖο, στό σπίτι, στόν ἐργασιακό χῶρο, θά μποροῦσα νά πῶ ἀκόμη καί στόν εὐρύτερο χῶρο τῆς Ἐκκλησίας. Καί ὅλα αὐτά εἶναι ἐξαιρετικά ἐπικίνδυνα καί γιά τήν ψυχή ἀλλά καί γιά τή ζωή καί τήν προσωπικότητα γενικότερα τῶν ἀνθρώπων, κυρίως γιατί, ὅπως εἶπα, οἱ κίνδυνοι καί οἱ πειρασμοί ἐλλοχεύουν παντοῦ καί κερδίζουν ἔδαφος, ἐπενδύοντας στήν ἀφέλεια καί τήν περιέργειά μας. Δυστυχῶς στίς ἡμέρες μας ἔχουν αὐξηθεῖ σέ ὑπερβολικό βαθμό χάρη στίς δυνατότητες τοῦ διαδικτύου ἀλλά καί τῶν κινητῶν τηλεφώνων, μέσω τῶν ὁποίων μπορεῖ νά πέσει κανείς σέ ποικίλες παγίδες χωρίς νά τό ἀντιληφθεῖ.
Ὅλα αὐτά πού ἀκοῦμε γιά παιδιά καί νέους πού ἔφθασαν μέχρι τήν αὐτοκτονία ἀπό ἕνα ἠλεκτρονικό παιχνίδι, ἀπό ἕνα ἀστεῖο στό σχολεῖο μέ τούς συμμαθητές, ἀπό ἕναν ἐκβιασμό γιά χρήματα, γιά φωτογραφίες, γιά κάθε εἴδους bulling, ἀλλά καί τή χρήση οὐσιῶν ἤ τίς ἐξαρτήσεις κάθε εἴδους πού ἀλλοιώνουν τόν χαρακτήρα τῶν ἀνθρώπων, δέν εἶναι δυστυχῶς δύσκολα νά συμβοῦν στόν καθένα, καί πολύ περισσότερο στά παιδιά καί τούς νέους μας, ἰδιαιτέρως βέβαια, ὅταν συντρέχουν καί ἄλλα οἰκογενειακά θέματα, τά ὁποῖα καθιστοῦν τόν ἄνθρωπο πιό εὐάλωτο, καί περισσότερο διαθέσιμο νά παρασυρθεῖ καί νά χαθεῖ.
Ὁ πνευματικός μέ τήν ἐμπειρία πού διαθέτει καί μέ τή χάρη καί τόν φωτισμό τοῦ Θεοῦ καλεῖται νά διακονήσει καί σέ αὐτό τόν τομέα τούς ἀνθρώπους. Γιατί στή σημερινή ἐποχή, ἴσως περισσότερο ἀπό κάθε ἄλλη παλαιότερη, εἶναι πραγματικότητα ὅτι διαβαίνουμε «ἐν μέσῳ παγίδων πολλῶν», καί οἱ ἀδελφοί μας χρειάζονται βοήθεια καί καθοδήγηση προκειμένου νά μήν πέσουν σ᾽ αὐτές τίς ὀλέθριες παγίδες τόσο γιά τήν ψυχή τους ὅσο καί γιά τή ζωή τους.
Χρειάζονται ἐπιπλέον βοήθεια σήμερα, γιατί συχνά ἀπουσιάζει καί ὁποιαδήποτε βοήθεια ἀπό τό σπίτι, ἀπό τήν οἰκογένεια, πού πολλές φορές ἀντιμετωπίζει καί ἐκείνη τά δικά της προβλήματα καί δέν εἶναι διαθέσιμη ἤ καί ἱκανή νά ἀκούσει καί νά βοηθήσει τά παιδιά της, πού ἔχουν ἀνάγκη νά μιλήσουν σέ κάποιον, νά ποῦν τό πρόβλημα πού τούς ἀπασχολεῖ καί νά βροῦν βοήθεια καί συμπαράσταση.
Ὁ πνευματικός μπορεῖ νά προλάβει αὐτές τίς δυσκολίες εἴτε στήν προσωπική εἴτε στήν οἰκογενειακή ζωή τοῦ ἀνθρώπου. Μέσα στήν ἐξομολόγηση μπορεῖ νά τήν διακρίνει, καί μέ τήν πνευματική του ἐμπειρία ἀλλά καί μέ τή χάρη τοῦ Θεοῦ νά βοηθήσει, νά προλάβει τή δυσκολία στήν οἰκογένεια, νά ἐξομαλύνει, ὡς τρίτο πρόσωπο, τά πράγματα. Νά προλάβει τό κακό, νά πεῖ τόν τρόπο μέ τόν ὁποῖο θά ἀντιμετωπισθοῦν πολλά πράγματα, ἤ ἀκόμη, καί ἄν ἔχουν δημιουργηθεῖ ἤδη τά προβλήματα, νά διαθέσει τόν χρόνο πού ἀπαιτεῖται γιά νά καθήσει καί νά συζητήσει μέ τούς συζύγους, μέ τά παιδιά, μέ ὅποιον ἔχει ἀνάγκη, ὥστε νά μπορέσει νά στηρίξει τήν οἰκογένεια καί τόν κάθε ἄνθρωπο.
Ἡ διακονία αὐτή τῶν πνευματικῶν καί ἡ προσφορά τους στόν κόσμο καί τό κοινωνικό σύνολο εἶναι ἀνυπολόγιστη, καί ὑπερβαίνει καί αὐτή τῶν κοινωνικῶν φορέων, τῶν ὁποίων τό ἔργο εἶναι σημαντικό, ἀλλά δέν διαθέτουν τή χάρη τοῦ Θεοῦ, ἡ ὁποία μαζί μέ τήν ἀγάπη καί τή στοργή τοῦ πνευματικοῦ δρᾶ εὐεργετικά στίς ψυχές τῶν ἀνθρώπων, τίς ἀναπαύει καί τίς παρηγορεῖ.
Εἶναι σπουδαία διακονία νά ἀκοῦς τόν συνάνθρωπό σου μέ προσοχή, μέ σοβαρότητα, μέ ἀγάπη καί κατανόηση, γινόμενος «τοῖς πᾶσι τά πάντα, ἵνα πάντως τινάς» σώσῃς, ὅπως ἔλεγε ὁ πρωτοκορυφαῖος ἀπόστολος Παῦλος, ὁ ὁποῖος ἀγρυπνοῦσε νύκτα καί ἡμέρα «μετά δακρύων νουθετῶν ἕνα ἕκαστον», γιά νά βοηθήσει τά πνευματικά του τέκνα.
Αὐτή τή διακονία ἐπιτελοῦσαν καί οἱ σύγχρονοι ἅγιοι τῆς Ἐκκλησίας μας, τῶν ὁποίων ἡ διακονία ὡς πνευματικῶν εἶναι πρόσφατη. Αὐτό ἔκανε ὁ ἅγιος Πορφύριος ὁ Καυσοκαλυβίτης καί ὁ ἅγιος Ἀμφιλόχιος Μακρῆς, ἀλλά καί ὁ ἅγιος Παΐσιος. Διακονία ἀνεκτίμητη πρός τούς ἀνθρώπους καί τόν κόσμο ἡ προσφορά τους μέσα ἀπό τό μυστήριο τῆς ἱερᾶς ἐξομολογήσεως, γιά τό ὁποῖο δέν ἀφιέρωναν μόνο τόν χρόνο τους ἀλλά καί τήν ψυχή τους, κάνοντας πράξη αὐτό πού ἔλεγε ὁ μέγας ἀπόστολος Παῦλος, «τεκνία μου, οὕς πάλιν ὠδίνω ἄχρις οὗ μορφωθῇ Χριστός ἐν ὑμῖν». Γιατί αὐτός εἶναι ὁ τελικός σκοπός καί τῆς διακονίας τοῦ πνευματικοῦ καί τοῦ ἀγῶνος καί τῆς προσπαθείας τοῦ κάθε ἀνθρώπου. Καί ὅσο βοηθοῦμε τούς ἀνθρώπους μας στήν ἐπίτευξη αὐτοῦ τοῦ σκοποῦ, τόσο εὐκολότερα θά μποροῦν νά ἀντιμετωπίζουν ὅσα συμβαίνουν στή ζωή τους καί νά ἀποφεύγουν τίς παγίδες τοῦ πονηροῦ, ἀλλά καί τόσο καί ἐμεῖς θά προσφέρουμε τή διακονία μας ὡς πνευματικῶν στή σύγχρονη κοινωνία καί στόν σύγχρονο ἄνθρωπο πού τήν ἔχει τόσο πολύ ἀνάγκη, ἐπιτυγχάνοντας τόν σκοπό μας.
Μέ αὐτές τίς εἰσαγωγικές σκέψεις θά ἤθελα νά σᾶς καλωσορίσω ὅλους καί ἰδιαιτέρως τούς δύο Σεβασμιωτάτους καί ἐκλεκτούς εἰσηγητές μας, τόν Σεβασμιώτατο Ἅγιο Καστορίας κύριο Σεραφείμ, καί τόν νέο Μητροπολίτη Σισανίου καί Σιατίστης κύριο Ἀθανάσιο, τούς ὁποίους καί εὐχαριστῶ θερμότατα, γιατί ἀνταποκρίθηκαν ὅπως πάντα μέ πολλή ἀγάπη καί προθυμία στήν πρόσκλησή μας καί ἦλθαν στή Βέροια γιά νά συμμετάσχουν στήν Ἡμερίδα μας καί νά μᾶς μιλήσουν σχετικά μέ τό θέμα τῆς διακονίας τοῦ πνευματικοῦ στόν σύγχρονο κόσμο ἀπό τίς ἐμπειρίες καί ἀπό τίς γνώσεις τους.
Σᾶς εὐχαριστῶ καί πάλι ἀπό καρδίας μέ τή βεβαιότητα ὅτι ὅλα ὅσα θά μᾶς πεῖτε, θά εἶναι ὠφέλιμα καί γιά ἐμᾶς καί γιά τή διακονία μας στή σύγχρονη κοινωνία.
ΓΙΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΚΑΝΤΕ ΚΛΙΚ ΕΔΩ