Την Παρασκευή 7 Ιουλίου το απόγευμα ξεκίνησαν οι εργασίες του Διεθνούς Ερευνητικού Συνεδρίου με θέμα: «Χριστιανικές και μη Χριστιανικές θεωρίες για τον Πόλεμο και την Ειρήνη, οι Ησυχαστές πατέρες και ο Άγιος Γρηγόριος Παλαμάς» που φιλοξενείται για τρίτη χρονιά στην Ιερά Μονή Θεοτόκου Καλλίπετρας στη Βέροια.
Την έναρξη των εργασιών του Συνεδρίου τίμησε με την παρουσία του ο Ποιμενάρχης μας, Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων, ο οποίος απηύθυνε χαιρετισμό και προσέφερε αναμνηστικά στους συμμετέχοντες, ενώ ακολούθησαν οι χαιρετισμοί του Καθηγουμένου της Ιεράς Μονής Θεοτόκου Καλλίπετρας Γέροντος Παλαμά Κυριλλίδη και του Δρ. κ. Κωνσταντίνου Αθανασόπουλου (Open University UK), ο οποίος έχει την οργανωτική ευθύνη του συνεδρίου.
Κατά την πρώτη εναρκτήρια εισήγηση ο Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Σταύρος Γιαγκάζογλου ανέπτυξε το θέμα: «Πόλεμος και ειρήνη στην ησυχαστική θεολογία και ποιμαντική πράξη του αγίου Γρηγορίου του Παλαμά».
Οι εργασίες του συνεδρίου διεξάγονται στην ελληνική και στην αγγλική γλώσσα, καθώς συμμετέχουν καθηγητές και φοιτητές από διάφορες χώρες και πρόκειται να συνεχιστούν το διήμερο 8 και 9 Ιουλίου.
Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ. Παντελεήμων κατά τον χαιρετισμό του συνεχάρη τους διοργανωτές και τον Καθηγούμενο της Ιεράς Μονής που φιλοξενεί για τρίτη χρονιά το συνέδριο, αναφέροντας μεταξύ άλλων: Μέ χαρά σᾶς καλωσορίζω ὅλους στήν Ἱερά καί Ἀποστολική Μητρόπολη Βεροίας, Ναούσης καί Καμπανίας καί στό τρίτο Συνέδριο μέ θέμα «Χριστιανικές καί μή χριστιανικές θεωρίες γιά τόν πόλεμο καί τήν εἰρήνη, οἱ Ἡσυχαστές πατέρες καί ὁ ἅγιος Γρηγόριος Παλαμᾶς», τό ὁποῖο πραγματοποιεῖται μέ πρωτοβουλία τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Θεοτόκου Καλλίπετρας, παλαιᾶς καί ἱστορικῆς Μονῆς τῆς Σκήτεως Βεροίας, καί τοῦ καθηγουμένου της π. Παλαμᾶ, καί τήν προεδρία τοῦ καθηγητοῦ κ. Κωνσταντίνου Ἀθανασόπουλου.
Ὁ τόπος αὐτός εἶναι γνωστός καί περίφημος γιά τούς πολλούς καί περιώνυμους ἀσκητές του, γιά τούς ὁσίους καί θεοφόρους πατέρες, οἱ ὁποῖοι ἀγωνίσθηκαν σκληρά καί δίδοντας, κατά τό πατερικό, αἶμα ἔλαβαν πνεῦμα.
Ὅλοι αὐτοί ὑπῆρξαν μαχητές σέ ἕναν πόλεμο διηνεκῆ, στόν ὁποῖο ἡ εἰρήνη δέν σηματοδοτεῖ τή λήξη τοῦ πολέμου, ἀλλά τήν ἀνταμοιβή ἐκείνου πού ἀγωνίζεται γιά νά μήν ὑποκύψει. Διότι ὁ πόλεμος αὐτός δέν εἶναι «πρός αἷμα καί σάρκα», ὅπως μᾶς βεβαιώνει ὁ πρωτοκορυφαῖος ἀπόστολος Παῦλος, ἀλλά «πρός τόν κοσμοκράτορα τοῦ σκότους», πρός ἐκεῖνον ὁ ὁποῖος εἶναι ἡ ἀρχή κάθε πολέμου στόν κόσμο.
Ἀντίθετα, ἡ εἰρήνη, τήν ὁποία ἀπολαμβάνει ὁ ἀγωνιζόμενος πιστός, εἶναι «ἡ εἰρήνη, ἡ πάντα νοῦν ὑπερέχουσα», εἶναι ἡ παρουσία τοῦ Χριστοῦ στήν ψυχή του, ὁ ὁποῖος εἶναι «ἡ εἰρήνη ἡμῶν», ἡ εἰρήνη ἡ ὁποία δέν ἐπηρεάζεται ἀπό τίς ἐξωτερικές μάχες καί συγκρούσεις, ἀλλά εἶναι διαρκής καί ἀνεπηρέαστη, ἐφόσον ὁ χριστιανός ἀγωνίζεται μέ ἐμπιστοσύνη στόν ἄρχοντα τῆς εἰρήνης, Κύριο ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστό.
Ὁ ἄνθρωπος ὅμως δέν βρίσκεται ἀντιμέτωπος μόνο μέ τόν «ἀόρατο πόλεμο». Συχνά βρίσκεται ἀντιμέτωπος καί μέ τόν πόλεμο πού προκαλοῦν οἱ διαφορές καί οἱ συγκρούσεις συμφερόντων καί ἀνθρώπων, λαῶν καί ἐθνῶν, γιά ποικίλους λόγους.
Ἡ ἱστορία τῆς ἀνθρωπότητος εἶναι γεμάτη πολέμους καί ἀνεπιτυχεῖς προσπάθειες ἐπικρατήσεως τῆς εἰρήνης, ἔστω καί ἐάν ὅλοι γνωρίζουμε καί ἐπαινοῦμε τή σημασία καί τά ἀγαθά τῆς εἰρήνης, ἀλλά καί διεκτραγωδοῦμε τίς συμφορές καί τά δεινά πού προκαλεῖ ὁ πόλεμος.
Πόλεμος καί εἰρήνη ἀποτελοῦν ἀκόμη διαχρονικά θέμα συζητήσεων καί προβληματισμοῦ ὅλων τῶν ἀνθρώπων, ἔστω καί ἐάν διαφοροποιοῦνται ὡς πρός τήν ἀντιμετώπιση τῶν δύο αὐτῶν ἀντιθέτων καταστάσεων καί σχετικά μέ τούς τρόπους μέ τούς ὁποίους μπορεῖ νά ἀποτραπεῖ ἤ νά καταπαύσει ὁ πόλεμος καί νά ἐπικρατήσει ἡ εἰρήνη μεταξύ τῶν ἀνθρώπων.
Ἕνα τέτοιο σημαντικό θέμα πού ἀπασχολοῦσε καί ἀπασχολεῖ τούς ἀνθρώπους εἶναι φυσικό ὅτι ἔχει ἀπασχολήσει καί τούς πατέρες τῆς Ἐκκλησίας, κάποιοι ἀπό τούς ὁποίους ἔζησαν ἐμπόλεμες καταστάσεις, εἴτε ἐξαιτίας ἀλλογενῶν ἐπιθέσεων καί ἐπιδρομῶν εἴτε καί ἐξαιτίας ἐμφυλίων συγκρούσεων καί ἀντιπαραθέσεων.
Δέν ἐξαιροῦνται βεβαίως οὔτε οἱ Ἡσυχαστές, γιά τούς ὁποίους θά μποροῦσε νά σκεφθεῖ κανείς ὅτι ζώντας τήν ἱερή ἡσυχία ἦταν ἀποξενωμένοι ἀπό τόν κόσμο καί τά τοῦ κόσμου καί εἶχαν ἐμπειρία μόνο τοῦ πνευματικοῦ πολέμου.
Ὅμως ὁ 14ος αἰώνας, ἡ ἐποχή τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ, ἀρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης, ἀλλά καί μεγάλου ἀσκητοῦ τῆς Σκήτης τῆς Βεροίας, ἦταν ἕνας αἰώνας πολέμων καί ἀντιπαραθέσεων. Ἄς μήν ξεχνοῦμε ὅτι ὁ ἅγιος Γρηγόριος καί οἱ ἀδελφοί του, ἅγιοι Μακάριος καί Θεοδόσιος, ἦλθαν στή Σκήτη τῆς Βεροίας, ἐξαιτίας τῶν ἐπιδρομῶν ἀπό τίς ὁποῖες ὑπέφεραν στό Ἅγιο Ὄρος. Ἀλλά καί ὁ ἴδιος ὁ μέγας πατήρ τῆς Ἐκκλησίας μας καί ὑπέρμαχος τῆς ἡσυχίας καί τῆς νοερᾶς προσευχῆς, ὁ ἅγιος Γρηγόριος, πηγαίνοντας τό 1354 στήν Κωνσταντινούπολη, γιά νά συμβάλλει στήν εἰρήνευση τοῦ Ματθαίου Καντακουζηνοῦ μέ τόν Ἰωάννη Παλαιολόγο, συνελήφθη ἀπό τούς Τούρκους καί παρέμεινε αἰχμάλωτος ἐπί ἕνα χρόνο, ὅπως περιγράφει ὁ ἴδιος. Καί ἀκόμη, ὅταν ἐξελέγη Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης, ἀντιμετώπισε ἕναν ἐμφύλιο πόλεμο, ὁ ὁποῖος καθυστέρησε ἀρκετά τήν ἐνθρόνισή του στόν ἀρχιερατικό θρόνο τῆς πόλεως.
Μέ τίς ταπεινές αὐτές ἐπισημάνσεις καί μέ τή βεβαιότητα ὅτι ὅσα θά παρουσιάσουν οἱ ἐκλεκτοί εἰσηγητές τίς ἑπόμενες ἡμέρες θά συμβάλλουν σέ ἕναν γόνιμο διάλογο γιά τό πολύ ἐνδιαφέρον θέμα τοῦ Συνεδρίου, σᾶς καλωσορίζω καί πάλι στήν Ἱερά Μητρόπολή μας καί συγχαίρω τόσο τόν πρόεδρο τοῦ Συνεδρίου, ἐλλογιμώτατο καθηγητή κ. Κωνσταντίνο Ἀθανασόπουλο, ὅσο καί τόν πανοσιολογιώτατο καθηγούμενο τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Θεοτόκου Καλλίπετρας, π. Παλαμᾶ, ὁ ὁποῖος γιά τρίτη φορά φιλοξενεῖ τό Διεθνές αὐτό Συνέδριο, θέλοντας νά τιμήσει τόν ἅγιο Γρηγόριο τόν Παλαμᾶ.
Καί εὔχομαι ἀπό καρδίας καλή παραμονή καί ἐπιτυχία στίς ἐργασίες τοῦ Συνεδρίου διά πρεσβειῶν καί τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ.
