ΠΟΙΜΑΝΤΟΡΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΘΕΟΦΑΝΕΙΩΝ
Ἀρ. Πρωτ.: 581
Βέροια, 16 Δεκεμβρίου 2022
† ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΩΝ
ἐλέῳ Θεοῦ Ἐπίσκοπος καί Μητροπολίτης
τῆς Ἱερᾶς καί Ἀποστολικῆς Μητροπόλεως Βεροίας, Ναούσης καί Καμπανίας
πρός τόν ἱερόν κλῆρον καί τόν εὐσεβῆ λαόν
τῆς καθ᾿ ἡμᾶς θεοσώστου Ἐπαρχίας.
Τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά,
«Διά λουτροῦ ἡ σωτηρία· δι᾽ ὕδατος τό Πνεῦμα· διά καταδύσεως ἡ πρός Θεόν ἡμῶν ἄνοδος γίνεται».
Πρίν ἀπό λίγες ἡμέρες ἑορτάσαμε τό μέγα θαῦμα τῆς θείας οἰκονομίας καί εἴδαμε τόν Χριστό νά λαμβάνει δούλου μορφή. Νά γίνεται ἄνθρωπος καί νά γεννᾶται στό ταπεινό σπήλαιο τῆς Βηθλεέμ. Τόν εἴδαμε νά κάνει τό πρῶτο βῆμα γιά τή λύτρωση τοῦ ἀνθρωπίνου γένους ἀπό τήν ἁμαρτία καί τήν καταδυναστεία τοῦ διαβόλου. Τόν εἴδαμε νά μᾶς δείχνει μέ τήν κένωσή του καί τήν ἀνάκλισή του στή φάτνη τῶν ἀλόγων ζώων τόν δρόμο τῆς ταπεινώσεως ὡς τόν μοναδικό τρόπο γιά τή σωτηρία μας.
Καί σήμερα ἑορτή τῶν Θεοφανείων βλέπουμε τή δεύτερη πράξη αὐτοῦ τοῦ μεγάλου καί ἀνεπαναλήπτου θαύματος τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ πρός τόν ἄνθρωπο. Βλέπουμε τόν Χριστό ὄχι ὡς βρέφος ἀλλά ὡς τέλειο ἄνθρωπο στήν ἀρχή τῆς δημόσιας ζωῆς του. Τόν βλέπουμε καί πάλι ταπεινούμενο νά σκύβει τό κεφάλι του ἐνώπιον τοῦ τιμίου Προδρόμου καί Βαπτιστοῦ του. Τόν βλέπουμε νά εἰσέρχεται στά ὕδατα τοῦ Ἰορδάνη, ὄχι γιά νά λάβει βάπτισμα μετανοίας, ἀλλά γιά νά χαρίσει σέ μᾶς βάπτισμα σωτηρίας.
Ὁ Χριστός δέν εἶχε ἀνάγκη νά βαπτισθεῖ, γιατί ὡς ἀναμάρτητος Θεός δέν εἶχε ἀνάγκη τό βάπτισμα τῆς μετανοίας τοῦ Ἰωάννου. Γι᾽ αὐτό καί ἀνέρχεται «εὐθέως ἀπό τοῦ ὕδατος».Bγαίνει ἀμέσως ἀπό τά νερά τοῦ Ἰορδάνου, καθώς δέν ἔχει νά ἐξομολογηθεῖ ἁμαρτίες, καί αὐτό ἐπιβεβαιώνει ἡ φωνή τοῦ Θεοῦ πού ἀκούεται νά λέγει: «Σύ εἶ ὁ Υἱός μου ὁ ἀγαπητός, ἐν ᾧ ηὐδόκησα».
Βαπτίζεται ὁ Χριστός γιά νά ἁγιάσει τά ὕδατα καί νά τά μετατρέψει μέ τή σωματική του παρουσία ἀλλά καί μέ τή χάρη τοῦ ἐπιφανέντος Θεοῦ Πατρός καί τοῦ ἐν εἴδει περιστερᾶς ἐμφανιζομένου Παναγίου Πνεύματος σέ ὕδατα καθάρσεως ψυχῶν καί σωμάτων. Βαπτίζεται γιά νά δώσει καί στόν ἁμαρτωλό ἄνθρωπο τή δυνατότητα νά καθάρει διά τοῦ θείου βαπτίσματος καί τήν ψυχή καί τό σῶμα του ἀπό τούς ρύπους τῆς ἁμαρτίας, νά καθάρει τήν εἰκόνα τοῦ Θεοῦ, τήν ὁποία εἶχε ἀμαυρώσει μέ τήν παρακοή τῆς θείας ἐντολῆς καί τήν ἐμμονή του στήν ἁμαρτία, ὥστε νά μπορέσει μέ τή χάρη τοῦ Θεοῦ νά γίνει μέτοχος τῆς σωτηρίας, χάρη τῆς ὁποίας ἔγινε ἄνθρωπος ὁ Υἱός καί Λόγος τοῦ Θεοῦ.
Βαπτίζεται ὁ Χριστός γιά νά ὑποδείξει καί σέ μᾶς τό μυστήριο τοῦ θείου βαπτίσματος, τό ὁποῖο ἀποκαθιστᾶ τή σχέση μας μέ τόν Θεό καί μᾶς καθιστᾶ τέκνα Θεοῦ ἀγαπητά.
Βαπτίζεται ὁ Χριστός γιά νά μᾶς κάνει μετόχους τῆς χάριτος τοῦ Παναγίου Πνεύματος, ἡ ὁποία μᾶς καθοδηγεῖ στή νέα ζωή καί μᾶς κατευθύνει στή σωτηρία.
Κατέρχεται ὁ Χριστός στά ὕδατα τοῦ Ἰορδάνου, γιά νά μᾶς δώσει τή δυνατότητα νά ἀνέλθουμε στόν οὐρανό, ἀπό ὅπου Ἐκεῖνος κατῆλθε.
Καί ἄν μέ τή γέννησή του στό σπήλαιο τῆς Βηθλεέμ ὁ Χριστός μᾶς ἀπεκάλυψε τό μεγαλεῖο τῆς ταπεινώσεώς του, μέ τή βάπτισή του μᾶς ἀποκαλύπτει τήν προοπτική πού προσφέρει σέ ὅσους θελήσουν νά ἀκολουθήσουν τήν ὁδό τήν ὁποία μᾶς ὑποδεικνύει, τήν ὁδό τῆς ταπεινώσεως. Ἡ ὁδός αὐτή συνδυάζει τήν κάθαρση τοῦ ἀνθρώπου διά τοῦ λουτροῦ τῆς παλλιγγενεσίας, τοῦ μυστηρίου δηλαδή τοῦ θείου βαπτίσματος καί τῆς μετανοίας, μέ τή χάρη τοῦ Παναγίου Πνεύματος πού μεταδίδεται διά τοῦ ὕδατος τοῦ βαπτίσματος ἀλλά καί τοῦ Μεγάλου Ἁγιασμοῦ τόν ὁποῖο λαμβάνουμε σήμερα. Καί ἀκόμη ἡ κατάδυση τοῦ Χριστοῦ στόν Ἰορδάνη μᾶς ὑποδεικνύει ὅτι ἡ ταπείνωση εἶναι ὁ τρόπος τῆς ἀσφαλοῦς ἀνόδου μας πρός τόν Θεό, δηλαδή τῆς σωτηρίας μας.
Εὐγνώμονες πρός τόν βαπτιζόμενο σήμερα διά τήν ἡμῶν σωτηρία Κύριό μας, ἄς σπεύσουμε καί ἐμεῖς στά ρεῖθρα τοῦ νοητοῦ Ἰορδάνου, ἄς σπεύσουμε στήν ταμειοῦχο τῆς θείας χάριτος Ἐκκλησία μας καί καθαίροντας τήν ψυχή μας διά τῶν ἱερῶν μυστηρίων της, ἄς ἀκολουθήσουμε τήν ὁδό τῆς ὑψοποιοῦ ταπεινώσεως, τήν ὁποία μᾶς ὑποδεικνύει ὁ Χριστός, γιά νά ἀξιωθοῦμε ἀνακαινούμενοι μέ τή χάρη τοῦ Θεοῦ νά πορευόμεθα καί κατά τό νέο ἔτος καί σέ ὅλη μας τή ζωή μας πρός τή σωτηρία μας.
Διάπυρος πρός τόν ἐν Ἰορδάνῃ βαπτισθέντα Χριστόν εὐχέτης
Ὁ Μητροπολίτης
† Ὁ Βεροίας, Ναούσης καί Καμπανίας Παντελεήμων