Την Κυριακή της Απόκερω (7 Μαρτίου) ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων λειτούργησε και κήρυξε το θείο Λόγο στον Ιερό Ναό Αγίου Γεωργίου στο Μακροχώρι.
Στην ομιλία του ο Σεβασμιώτατος τόνισε:«Οὔτε ἐάν μή φάγωμεν ὑστερούμεθα, οὔτε ἐάν φάγωμεν περισσεύομεν».
Σέ ἕνα θέμα πού ἀπασχολοῦσε τούς χριστιανούς τῶν πρώτων αἰώνων ἀναφέρεται στό σημερινό ἀποστολικό ἀνάγνωσμα ὁ ἅγιος ἔνδοξος ἀπόστολος Παῦλος. Καί τό θέμα εἶναι τά εἰδωλόθυτα, τά κρέατα δηλαδή ἀπό τίς θυσίες τῶν ζώων πού προσέφεραν οἱ ἄνθρωποι στά εἴδωλα καί τά ὁποῖα στή συνέχεια συνήθιζαν νά τρώγουν. Ἡ συνήθεια αὐτή, τήν ὁποία διατηροῦσαν προφανῶς κάποιοι ἐξ εἰδωλολατρῶν προερχόμενοι χριστιανοί, δίχαζε τούς χριστιανούς τῆς Κορίνθου καί εἶχε δημιουργήσει μεταξύ τους τό πρόβλημα, τό ὁποῖο ἐπιδιώκει νά λύσει μέ τίς συμβουλές του ὁ πρωτοκορυφαῖος ἀπόστολος.
Τί τούς συμβουλεύει, λοιπόν; Τοποθετώντας τό ζήτημα στή σωστή του βάση ὁ ἀπόστολος λέγει ὅτι γιά τούς χριστιανούς ἕνας εἶναι ὁ Θεός καί τά εἴδωλα δέν εἶναι θεοί, ἑπομένως καί οἱ θυσίες πού προσφέρονται στά εἴδωλα δέν προσφέρονται σέ θεούς, γιατί αὐτοί πού ἐκπροσωποῦν δέν ὑπάρχουν.
Ἐπειδή ὅμως κατανοεῖ ὁ ἀπόστολος Παῦλος ὅτι κάποιοι σκανδαλίζονται βλέποντας ἄλλους νά τρῶνε ἀπό τά εἰδωλόθυτα, τονίζει ὅτι ὁ Θεός δέν μᾶς κρίνει ἀπό τό φαγητό, οὔτε τό φαγητό μᾶς δίδει ἠθική ἀξία καί μᾶς παρουσιάζει ἐναρέτους ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ, ἀλλά, προσθέτει, ἐάν ἕνα φαγητό γίνεται ἀφορμή γιά νά σκανδαλισθεῖ ὁ ἀδελφός μας, «οὐ μή φάγω κρέα εἰς τόν αἰῶνα, ἵνα μή τόν ἀδελφόν μου σκανδαλίσω», ἄς μήν φάγω ποτέ κρέας.
Αὐτή τήν ἀλήθεια, τήν ὁποία μέ τόσο εὔγλωττο καί σοφό τρόπο διατυπώνει ὁ ἀπόστολος Παῦλος, ὑπενθυμίζει καί σέ μᾶς σήμερα ἡ Ἐκκλησία, καθώς βαδίζουμε πρός τή μεγαλύτερη νηστεία τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ ἔτους, τή νηστεία τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς.
Καί τί μᾶς διδάσκει ὁ ἀπόστολος, ἐφόσον ἐμεῖς δέν ἔχουμε εἰδωλόθυτα, γιά τά ὁποῖα νά διαφωνοῦμε;
Μᾶς διδάσκει τή σημασία τῶν τροφῶν στή ζωή μας ἀλλά καί τή σημασία τῆς νηστείας. Τί λέγει; «Οὔτε ἐάν μή φάγωμεν ὑστερούμεθα, οὔτε ἐάν φάγωμεν περισσεύομεν». Ἡ ἀποχή ἀπό ὁρισμένες τροφές, ἡ νηστεία δηλαδή, λέγει ὁ ἀπόστολος, δέν εἶναι τό ἅπαν τῆς πνευματικῆς ζωῆς, γιατί δέν εἶναι τό φαγητό τό κριτήριο τῆς ἐναρέτου ἤ ὄχι ζωῆς.
Ἡ νηστεία εἶναι ἕνα μέσο, ἕνα ἐργαλεῖο στόν πνευματικό μας ἀγώνα, τό ὁποῖο μᾶς βοηθᾶ νά ἀποκτήσουμε τήν ἐγκράτεια, ἡ ὁποία εἶναι ὄντως μεγάλη ἀρετή καί εἶναι ἀπαραίτητη γιά νά μπορέσουμε νά νικήσουμε καί νά ξερριζώσουμε πολλά πάθη καί πολλές ἀδυναμίες πού ἔχουμε ὅλοι μας ὡς ἄνθρωποι.
Ἡ νηστεία εἶναι ἕνα μέσο ἀσκήσεως πνευματικῆς, τό ὁποῖο ἔχει ὡς σκοπό νά μᾶς διδάξει ὅτι δέν πρέπει νά ἐξαρτώμεθα ἀπό τά ὑλικά ἀγαθά, δέν πρέπει νά μεριμνοῦμε μόνο γιά τήν περιποίηση καί τήν καλοπέραση τοῦ σώματός μας, κάτι πού ὄχι μόνο μᾶς ἀποσπᾶ ἀπό τή μέριμνα γιά τά πνευματικά, ἀλλά καί ἐπιπλέον μᾶς κάνει νά ξεχνοῦμε ὅτι δέν εἴμεθα μόνο σῶμα, δέν εἴμεθα μόνο χοϊκοί ἄνθρωποι, ὥστε νά ἀσχολούμεθα μόνο μέ αὐτό τό μέρος τῆς ὑπάρξεώς μας, ἀλλά ὅτι ἔχουμε καί ψυχή, γιά τήν ὁποία πρέπει νά μεριμνοῦμε καί τήν ὁποία πρέπει νά φροντίζουμε, ὥστε καί νά διατρέφεται πνευματικά καί νά καθαρίζεται πνευματικά καί νά προσεγγίζει κατά τό δυνατόν τόν Θεό.
Ὅλα ὅσα λέγει ὁ πρωτοκορυφαῖος ἀπόστολος δέν ὑποβιβάζουν ἀσφαλῶς τή σημασία τῆς νηστείας οὔτε τήν ἀκυρώνουν, ἁπλῶς τήν τοποθετοῦν στή σωστή της θέση, ἐκεῖ πού εἶναι γιά ὅλους μας χρήσιμη καί ὠφέλιμη, ὥστε νά μήν κινδυνεύσουμε νά γίνουμε σάν τόν Φαρισαῖο, ὁ ὁποῖος ἐκαυχᾶτο λέγοντας «νηστεύω δίς τοῦ Σαββάτου», ἀλλά τελικά στερήθηκε γιά τήν ὑψηλοφροσύνη του τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ.
Γι᾽ αὐτό καί ἐμεῖς ἄς παύσουμε νά νομίζουμε ὅτι νηστεύοντας ἁπλῶς κάποιες ἀπό τίς τροφές ἤ ἀλλάζοντάς τες μέ κάποιες ἄλλες ἔχουμε ἐπιτύχει τόν στόχο μας, ἔχουμε γίνει ἐνάρετοι καί ἔχουμε ἐκπληρώσει τό καθῆκον μας ἔναντι τοῦ Θεοῦ. Μία τέτοια νηστεία δέν εἶναι εὐάρεστη στόν Θεό, διότι ὁ Θεός δέν ἀσχολεῖται μέ τά ὑλικά πράγματα καί δέν μᾶς κρίνει ἀπό αὐτά.
Ἡ νηστεία εἶναι εὐάρεστη στόν Θεό, ὅταν τήν ἀξιοποιοῦμε γιά νά ἀπεξαρτητοποιηθοῦμε ἀπό τόν σύνδεσμό μας μέ τά ὑλικά πράγματα, ἀπό ὅσα, δηλαδή, μᾶς ἐμποδίζουν νά ἀφοσιωθοῦμε περισσότερο στόν Θεό καί νά ἀγωνισθοῦμε περισσότερο γιά τήν ἀρετή.
Ἡ νηστεία εἶναι εὐάρεστη στόν Θεό, ὅταν δέν τήν προβάλλουμε γιά νά διαφημίζουμε τόν ἑαυτό μας καί τήν ὑποτιθέμενη ἀρετή μας, ἀλλά τήν χρησιμοποιοῦμε γιά νά προοδεύσουμε στήν ἐν Χριστῷ ζωή, γιά νά καθάρουμε τήν ψυχή μας ἀπό πάθη καί ἀδυναμίες καί γιά νά ἀσκήσουμε τήν ἀρετή τῆς ἀγάπης πρός τούς ἀδελφούς μας καί κυρίως πρός ὅσους ἔχουν ἀνάγκη, καθώς ἡ ἀγάπη πρός αὐτούς θά ἀποτελέσει, ὅπως ἀκούσαμε καί στό σημερινό εὐαγγελικό ἀνάγνωσμα, τό κριτήριο μέ τό ὁποῖο θά μᾶς κρίνει ὁ Χριστός κατά τή μέλλουσα κρίση.
Ἄς ἀκούσουμε, λοιπόν, καί ἐμεῖς τούς λόγους τοῦ ἀποστόλου Παύλου καί ἄς κατανοήσουμε τό πραγματικό καί σωτήριο νόημα τῆς νηστείας, ὥστε νά ὠφεληθοῦμε πνευματικά καί νά βοηθηθοῦμε στόν ἀγώνα τῆς ἐν Χριστῷ ζωῆς, γιά νά εὐαρεστοῦμε στόν Θεό καί νά ἔχουμε τή χάρη καί τό ἔλεός του, ἰδιαιτέρως τήν περίοδο αὐτή, πού σέ μία ἑβδομάδα θά εἰσέλθουμε στήν Ἁγία καί Μεγάλη Τεσσαρακοστή. Ἄς τηρήσουμε τή νηστεία, ἀλλά ἰδιαιτέρως ἄς ἀποφεύγουμε τήν ὑψηλοφροσύνη καί ἄς αὐξήσουμε τίς ἀρετές μας πολεμώντας τά πάθη μας.